Menu

Environment

สวนป่าเมจิ : วิสัยทัศน์ 150 ปี กับความเขียวที่มนุษย์ร่วมสร้าง

12/06/2020

กรุงโรมไม่ได้สร้างเสร็จในวันเดียวฉันใด ป่ากลางเมืองก็ไม่ได้สร้างเสร็จในวันเดียวฉันนั้น สวนป่าเมจิ (Meiji Shrine Forest) ภายในพื้นที่ศาลเจ้าเมจิ เป็นหนึ่งในเป้าหมายของนักท่องเที่ยวทั่วโลกเมื่อไปเยือนกรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ด้วยตำแหน่งที่ตั้งอยู่ใจกลางเมือง การเดินทางที่สะดวกเพียงข้ามฝากถนนจากย่านฮาราจูกุ เขตโยโยกิ นับตั้งแต่ก้าวย่างเข้าไปเขตศาลเจ้าเมจิ ก็ให้ความรู้สึกที่แตกต่างโดยสิ้นเชิงจากฝากถนนที่เพิ่งเดินข้ามผ่านมา นอกจากความสงบทางใจ แล้วยังมีต้นไม้ใหญ่มากมายที่ยืนต้นให้ความร่มเย็นด้วยพื้นที่กว่า 700,000 ตารางเมตรเป็น “ป่ากลางเมือง” อย่างแท้จริงของชาวโตเกียวอีกด้วย สวนป่าเมจิแห่งนี้เกิดจากการวางแผนกว่า 100 ปีที่แล้ว ภายใต้โครงการวิสัยทัศน์ 150 ปี ด้วยความร่วมมือ ของอาสาสมัครประมาณ 110,000 คน ซึ่งปลูกต้นไม้ 100,000 ต้น จาก 365 สายพันธุ์ที่ได้รับบริจาคโดยคนจากทั่วประเทศ  การสร้างป่ามาจากพื้นฐานความคิดและแนวคิดเกี่ยวกับธรรมชาติของญี่ปุ่น ตั้งแต่สมัยโบราณ คนญี่ปุ่นเชื่อว่าเทพเจ้าจะลงมายังพื้นดินจากยอดต้นไม้สูง และวิญญาณจะอาศัยอยู่ในพืช ต้นไม้ หิน น้ำ และวัตถุทางธรรมชาติอื่น ๆ เป็นทางเชื่อมต่อระหว่างสววรค์และโลกมนุษย์ วิสัยทัศน์ 150 ปี “โครงการป่าเมจิจิงกุ” (Meji jinyo)   นับย้อนไปเมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม […]

‘สวนลอยฟ้าเจ้าพระยา’ : ความหวังและความเป็นไปได้ใหม่ ในการเติมสีเขียวให้เมือง เชื่อมเมือง เชื่อมชุมชน ให้ผู้คนเดินได้

09/06/2020

กรุงเทพมหานคร เมืองที่แออัด รถติด ขนส่งสาธารณะไม่ทั่วถึง ฝุ่นควัน ความไม่เท่าเทียมไม่เสมอภาค และอื่นๆ อีกมากเรื่อง พูดกันได้ไม่รู้จบ แม้เราจะบ่นถึงปัญหาสารพัดของเมืองได้ทุกวัน แต่การค้นหาความเป็นไปได้ในการปรับปรุงฟื้นฟูเมืองให้ดียิ่งขึ้นก็กำลังเดินหน้าทำงานขนานกันไป ล่าสุดหนึ่งในโครงการปรับเปลี่ยนสะพานด้วนให้เป็นสวนสาธารณะลอยฟ้าก็สำเร็จลุล่วง เปิดให้ผู้คนได้ใช้บริการแล้ว  โครงการ สวนลอยฟ้าเจ้าพระยา (Chao Phraya Sky Park) เป็นผลงานชิ้นโบว์แดงจากโครงการผังแม่บทการฟื้นฟูเมืองชั้นใน ที่มีชื่อเล่นว่า ‘โครงการกรุงเทพฯ 250’ ด้วยความร่วมมือจากภาคีพัฒนาสำคัญ ได้แก่ กรุงเทพมหานคร ในฐานะหน่วยงานท้องถิ่น หัวเรี่ยวหัวแรงประสานความร่วมมือ สนับสนุนงบประมาณในการศึกษา ออกแบบวางผัง และดำเนินการก่อสร้าง ร่วมกับการทางพิเศษแห่งประเทศไทย (กทพ.) และกรมทางหลวงชนบท (ทช.) กระทรวงคมนาคม ในฐานะเจ้าของโครงสร้างสะพานและผู้ดูแลพื้นที่ ที่เปิดไฟเขียวสนับสนุนการปรับเปลี่ยนโครงสร้างให้กลายเป็นพื้นที่สาธารณะส่งเสริมการสัญจรของเมือง พร้อมด้วย ศูนย์ออกแบบและพัฒนาเมือง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (UddC) ในฐานะหัวหน้าทีมศึกษาออกแบบวางผังและเสนอความเป็นไปได้ใหม่ในการพัฒนาฟื้นฟูเมือง สร้างพื้นที่สาธารณะ เพิ่มพื้นที่สีเขียว ที่ผู้คนในเมืองสามารถเดินได้เดินดี มีคุณภาพชีวิตที่ดียิ่งขึ้น  วันนี้อยากชวนทุกคนมาเดินทอดน่องชมวิวพระอาทิตย์ตกบนสวนลอยฟ้าเจ้าพระยาแห่งนี้ พร้อมกับฟังแนวคิดและการวางแผนดำเนินการ อุปสรรค รวมถึงข้อจำกัดที่ท้าทาย กับ ผศ.ดร.นิรมล เสรีสกุล ผู้อำนวยการ […]

เสียงสะท้อนของชาวเชียงใหม่จากภัยหมอกควันและ COVID-19

28/05/2020

หากพูดถึงเมืองเชียงใหม่ทุกคนอาจนึกภาพของภูเขา ดอยสูง วัดวาอารามที่คงไว้ซึ่งศิลปะวัฒนธรรม รวมไปถึงผู้คนที่เต็มไปด้วยรอยยิ้ม ที่สำคัญเมืองเชียงใหม่ยังเป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยวที่ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจให้กับประเทศมากมายมหาศาล  หลายคนเลือกมาอยู่ในจังหวัดเชียงใหม่เพราะ ชอบบรรยากาศและสภาพแวดล้อมของที่นี่ ทุกครั้งที่มองไปรอบๆตัวมักเจอแต่ภูเขาสีเขียวเต็มไปหมด มันทำให้เรารู้สึกสดชื่นและมีความสุขทุกครั้งแม้ในวันที่เหนื่อยล้าจากงานการไปเที่ยวดอยชมธรรมชาติก็ไม่ใช่เรื่องที่ยากเลย แต่ความสวยงามของดอย ป่าเขานั้นในทุกวันนี้กลับไม่เป็นเช่นเดิมอีกต่อไป เพราะทุกๆ ปีจะเกิดไฟป่าซึ่งก็ว่ากันว่าเกิดจากธรรมชาติที่แห้งแล้งก่อให้เกิดไฟได้ง่าย อีกทั้งเกิดจากฝีมือมนุษย์ที่เผาป่าเพื่อการหาอาหารเช่นกัน ทั้งหมดยังคงเป็นปัญหาที่กวนใจชาวเชียงใหม่มานาน ซึ่งมักจะเกิดซ้ำๆ ในช่วงเดือนมีนาคมของทุกๆ ปี ทำให้ชาวเชียงใหม่เคยชินกับการรับมือเมื่อหมอกควันจากไฟป่ามา ไม่ว่าจะเป็นการสวมใส่หน้ากากอนามัยทุกครั้งที่ออกจากบ้าน หรือการซื้อเครื่องฟอกอากาศ อีกทั้งนิยมปลูกต้นไม้ในบ้านกันมากขึ้น เพราะเราทุกคนต่างอยากได้อากาศบริสุทธิ์กลับมา แต่ในปีนี้เหตุการณ์ได้เจอหนักกว่าทุกปี ทั้งไฟป่าครั้งใหญ่และสถานการณ์ COVID-19 ที่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อเศรษฐกิจและชีวิตความเป็นอยู่ของชาวเชียงใหม่ไม่น้อย  เมืองเชียงใหม่ไม่เพียงแต่ต้องต่อสู้กับโรคร้ายอย่างโควิดเพียงอย่างเดียว แต่กลับต้องต่อสู้กับหมอกควันไฟป่าที่มาพร้อมๆ กันอีกด้วย แม้ในวันนี้สถานการณ์หมอกควันจะดีขึ้นแล้ว แต่เราก็ยังคงอยากได้ยินเสียงของผู้ที่ได้รับผลกระทบครั้งนี้ว่าพวกเขารู้สึกอย่างไร และมีวิธีรับมือกับผลกระทบอย่างไรบ้าง ดังนั้นแล้วเราจะมาฟังเสียงสะท้อนของชาวเชียงใหม่กัน ชัยวัฒน์ วุวรรณวิภาต อายุ 35 ปี อาชีพ เจ้าหน้าที่กรมควบคุมโรค  “กระทบเรื่องของค่าใช้จ่ายในการป้องกันพวก mask ฝุ่นควันมาก็ซื้อเครื่องฟอกอากาศอีกเพราะผมมีลูกยังเล็กอยู่ ถ้าเป็นโควิดตอนนี้เรื่องงานเรื่องเงินผมไม่เท่าไหร่นะ ผมยังได้ทำงานปกติ ได้รายได้ปกติไม่ได้เดือดร้อน แต่เอาจริงก็กระทบ lifestyle ของผมด้วย ผมทำงานเครียดบางทีการผ่อนคลายของผมคือการไปดูหนังนะ ผมชอบดูหนังมาก ได้ไปเดินห้างผ่อนคลาย แต่พอตอนนี้มันปิดไปหมดเลยไม่รู้จะไปไหนทำอะไรดี” “โควิดเราต้องเข้าใจโรค […]

A Walk Along San Pedro of Lake Atitlan กว่า San Pedro และทะเลสาบ Atitlan จะได้กลับมา

19/05/2020

คนพูดถึงทะเลสาบอทิตแลน ในประเทศกัวเตมาลา ด้วยสายตามีประกาย และเป็นสถานที่ที่สวยที่สุดของหลายคนที่ฉันเจอบนถนนการเดินทาง แต่บางทีการได้ยินเรื่องเดียวเดิมๆ ซ้ำๆ มันทำให้ฉันกลัวว่าจะไม่เห็นด้วยเหมือนคนอื่น  แต่ฉันก็เห็นด้วยทันทีที่ได้ลงเรือข้ามทะเลสาบ มุ่งหน้าไปหมู่บ้านเล็กๆ ซาน เปโดร ลา ลากูน่า ที่อยู่อีกด้านหนึ่งของทะเลสาบ เหมือนจะขีดเส้นตรงไปแล้วเจอกันทันที ก่อนจะถึงซาน เปโดร เรือแวะส่งและรับคนตามหมู่บ้านต่างๆ ที่อยู่ขอบด้านหนึ่งของทะเลสาบที่เราเลาะไป จะเรียกให้ใช่ก็คือ น้ำในปากปล่องภูเขาไฟที่ปะทุระเบิดมานานนมแล้ว และฉันก็เห็นภูเขาไฟที่ไม่พยศแล้ว แต่มีเมฆเหนือยอดลอยล้อม เหมือนเป็นมงกุฎเป็นวิวของทะเลสาปแห่งนี้ ถ้าตัดเสียงเครื่องยนต์จากเรือออกไป ฉันคงไม่จำเป็นต้องใช้จินตนาการเลยว่า การเดินทางนี้เป็นการเข้าสู่อีกอาณาจักร ไม่ใช่เมืองไม่ใช่หมู่บ้าน แต่เป็นอีกจักรวาลที่อยู่รอบๆ ทะเลสาบ ผู้หญิงสาวร่างมีเยื้อมีหนังในผ้านุ่ง แบบนุ่งผ้าซิ่น แต่ผ้าเป็นลายทอออกเป็นสัญลักษณ์เรขาคณิต ที่ทับซ้อนเป็นสีหม่นในหลายเฉด รัดเข็มขัดเส้นใหญ่เป็นผ้าทออีกชนิดเช่นกัน แต่เสื้อที่ใส่นั้น คือราชินีของงานปักที่เห็นแล้วกระพริบตาไม่ได้ทีเดียว เสื้อคอเหลี่ยมแขนตุ๊กตาจีบ ปักเป็นป่าทั้งป่า มีทั้งผีเสื้อ นก ดอกไม้ ใบไม้ บนแผ่นหน้าของเสื้อ สวยสดจนเกือบลืมมองภูเขาไฟไปชั่วขณะ คนแล้วคนเล่าก้าวเท้าขึ้นฝั่งจากเรือ จนกระทั่งเหลือฉัน และนักท่องเที่ยวพูดภาษาสเปนอีกสองสามคน ที่มีปลายทางเป็น ซาน เปโดร หนึ่งในสิบสี่หมู่บ้านของเผ่ามายาที่ตั้งอยู่รอบทะเลสาบ ซาน เปโดร เป็นหมู่บ้านที่มีบรรพบุรุษเป็นเผ่าซุตุฮิล […]

มอง COVID-19 จากอวกาศ มิติที่หลากหลายและ ร่องรอยของประวัติศาสตร์

18/05/2020

ในปี 1990 ยานอวกาศ “กาลิเลโอ” ระหว่างการเดินทางไปสำรวจดาวพฤหัส มันได้ ได้สร้างการค้นพบ “สัญญาณของสิ่งมีชีวิตที่ทรงปัญญา” เป็นครั้งแรกหลังจากการสำรวจอวกาศที่เริ่มต้นในช่วงประมาณ 1950 ดาวเคราะห์ดวงนั้นมีความไม่สมมาตรของแก๊สในชั้นบรรยากาศ บ่งบอกว่ามีการอยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตทรงปัญญานั้นอยู่ในลักษณะของเมือง อุปกรณ์บนยานตรวจวัดคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความถี่อันเป็นเอกลักษณ์ปล่อยออกมาจากดาวดวงนี้ และข้อมูลอีกมากมายที่ยืนยันว่าดาวดวงนี้มีสิ่งมีชีวิตที่มีอารยธรรมอาศัยอยู่ … ดาวที่ว่านั่นก็คือโลกของเราเอง .. นี่ไม่ใช่เรื่องตลกที่เราพยายามค้นหาสิ่งมีชีวิตบนดาวที่เราก็รู้ว่ามีสิ่งมีชีวิตอยู่แล้ว เหมือนถามว่าบ้านเรามีกี่ห้องนอนซึ่งเราเองก็คงรู้คำตอบดี แต่ไอเดียของ Carl Sagan นักคิดและหนึ่งในนักวิทยาศาสตร์ที่ทรงอิทธิพลที่สุดในยุคนั้นเสนอไอเดียนี้ให้แก่ NASA ด้วยแนวคิดที่ว่า “ถ้ามนุษย์ต่างดาวมาเจอโลก พวกเราจะรู้ได้ไหมว่ามีสิ่งมีชีวิตอยู่” อะไรคือรอยเท้าของมนุษย์ที่เห็นได้ชัดที่สุดจากอวกาศ พวกเขาใช้ประโยชน์จากยานกาลิเลโอที่ถูกปล่อยออกจากโลกในปี 1989 ให้เดินทางไปยังดาวพฤหัส ซึ่งมีกำหนดเดินทางถึงดาวพฤหัสในปี 1995 ในการเดินทางนาน 5 ปีนั้นกาลิเลโอจะมีโอกาสบินโฉบโลกทั้งสิ้น 3 ครั้ง ซึ่งเราสามารถจำลองสถานการณ์ว่ายานกาลิเลโอเป็นเทคโนโลยีจากต่างดาวที่มาสำรวจว่าโลกมีสิ่งมีชีวิตไหมจากอวกาศ การทดลองดังกล่าวได้รับการตีพิมพ์ลงในวารสาร Nature ผลจากการศึกษาพบว่า เมื่อเราใช้อุปกรณ์จากยานอวกาศ เช่น อุปกรณ์วิเคราะห์ความยาวคลื่น, อุปกรณ์ตรวจจับสัญญาณวิทยุ พบว่าในการบินผ่านโลกนั้นทำให้เราเห็นข้อมูลที่น่าสนใจหลายอย่าง หนึ่งในนั้นคือการดูร่องรอยของความไม่สมดุลกันของแก๊สมีเทนในชั้นบรรยากาศ ซึ่งความไม่สมดุลและอัตราการเปลี่ยนแปลงอย่างสุดขั้วนี้ ไม่อาจอธิบายได้ด้วยกระบวนการทางเคมีอย่างเดียว ทำให้เราพอเดาได้ว่าสิ่งนี้เกิดจากพฤติกรรมของสิ่งมีชีวิตที่ทิ้งร่อยรอยไว้ให้เห็นได้จากอวกาศนั่นเอง ในขณะเดียวกันสิ่งที่แสดงให้เห็นได้ชัดเจนอีกก็ได้แก่แสงจากหลอดไฟในยามค่ำคืน และการเปล่งคลื่นวิทยุต่างๆ ที่เป็นฝีมือมนุษย์ประดิษฐ์ออกมา ทั้งหมดนี้เป็นสิ่งที่บันทึกเรื่องราวของสังคมมนุษย์ไว้แม้จะมองจากอวกาศ […]

เมืองนอกโลก: ไม่ใช่แค่ Sci-Fi แต่จะเกิดขึ้นจริง อนาคตของคนหนึ่งล้านคนบนดาวอังคาร

15/05/2020

ถมทะเลสร้างสนามบิน ใช้ชีวิตบนอาคารสูงกว่าร้อยชั้น เดินทางข้ามทวีปกันในหลักชั่วโมง เจาะอุโมงใต้ทะเล เมื่อพูดเรื่องนี้เมื่อหลายร้อยปีก่อนทุกอย่างอาจจะฟังดูเหมือนเราอยู่ในโลกอนาคต ซึ่งก็ใช่ เพราะเมื่อตอนนั้นมันคืออนาคต แต่มันก็เกิดขึ้นจริง ๆ นั่นหมายความว่าอนาคตของวันนี้มันก็คือสิ่งที่จะเกิดขึ้นจริงในอีกไม่นานข้างหน้านี้ เมื่อพูดถึงเมืองในอวกาศ การตั้งถิ่นฐานและใช้ชีวิตบนดาวเคราะห์ต่างดวงอย่างดาวอังคาร ทุกอย่างอาจจะฟังดูเหมือนมาจากหนัง Sci-fi แต่เชื่อหรือไม่ว่าปัจจุบันดวงจันทร์ได้กลายเป็นโมเดลที่น่าสนใจในการศึกษา “เศรษฐศาสตร์ของบนดาวดวงอื่น” ไปเสียแล้วที่ดินบนดวงจันทร์ต่างถูกจับจองเพื่อหาผลประโยชน์ทางธุรกิจ มีการซื้อขายพื้นที่บนยานอวกาศสำหรับบริษัทเอกชน หน่วยงานวิจัย และรัฐบาล เกิดความร่วมมือระดับนานาชาติในการวางแผนการจัดการบริหารทรัพยากร ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นแล้วในปี 2020 ในโครงการ Artemis ของ NASA ที่จะพามนุษย์กลับไปดวงจันทร์อีกครั้งในปี 2024 และในครั้งนี้เป็นการเบิกทางสู่การสำรวจอวกาศห้วงลึกของมนุษย์ และใช้ดวงจันทร์สานต่อเป้าหมายต่อไปของมนุษย์ก็คือดาวอังคาร สิ่งนี้เรียกว่า Space Commercialization หรือ Space Economy การใช้ประโยชน์จากทรัพยากรอวกาศที่ไม่ได้พูดถึงแค่ในแง่การเดินทางหรือสำรวจ แต่คือการสร้าง Norm ใหม่ ๆ ในแง่ของการใช้ชีวิต ธุรกิจ ชีวิตประจำวัน เหมือนกับที่ทุกวันนี้เราใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติอื่น ๆ ที่ส่งผลในเชิงชีวิต เรามีเมืองท่องเที่ยวที่ใช้ประโยชน์จากการอยู่ติดทะเลหรือภูเขา มีเมืองอุตสาหกรรมที่ใช้ประโยชน์จากการเชื่อมต่อคมนาคม อวกาศก็เช่นกัน มันจะเปิดสู่โอกาสใหม่ ๆ อีกนับไม่ถ้วน Elon […]

Trash from Home: เมื่อการอยู่บ้านผลิตขยะพลาสติกมากขึ้น

19/04/2020

ปัจจุบันดิจิทัลภิวัตน์ (Digitalization) ได้เข้ามามีบทบาทมากขึ้นในการสร้างความสะดวกสบายให้กับผู้คนในทุกๆมิติ และนำมาซึ่งไลฟ์สไตล์ใหม่ๆโดยเฉพาะกับคนเมือง หนึ่งในนั้นคือการสั่งอาหารแบบเดลิเวอรี ซึ่งธุรกิจนี้เติบโตอย่างก้าวกระโดดในพื้นที่เมืองใหญ่ทั่วโลก ที่ช่วยให้คนเมืองที่มีวิถีชีวิตที่เร่งรีบ หรือกลุ่มคนที่ไม่ต้องการออกไปเผชิญความร้อน ฝุ่น ควัน และการจราจรที่ติดขัดนอกบ้าน ได้อิ่มอร่อยกับอาหารร้านโปรดง่ายๆ เพียงแค่ปลายนิ้ว From food delivery to trash delivery หลายคนคงเคยใช้บริการสั่งอาหารผ่านทางแอปพลิเคชัน แต่รู้หรือไม่ว่าใน 1 มื้อ เราสามารถสร้างขยะพลาสติกได้อย่างต่ำถึง 4 ชิ้น ไม่ว่าจะเป็นจาก กล่องพลาสติกใส่อาหาร ชุดช้อนส้อมพลาสติก หากมีเครื่องดื่มด้วยก็จะมีแก้ว ฝาครอบ และหลอดพลาสติก ซึ่งทั้งหมดถูกรวมมาในถุงพลาสติกอีกทีหนึ่ง The New York Times ได้รายงานถึงวิกฤตของปัญหาขยะพลาสติกในประเทศจีนที่เกิดจากการสั่งอาหารออนไลน์ที่มากขึ้นของประชาชน มีสถิติว่าการสั่งซื้ออาหารออนไลน์นั้นก่อให้เกิดขยะพลาสติกจากบรรจุภัณฑ์ประมาณ 1.6 ล้านตัน ในปี 2017 ซึ่งเพิ่มขึ้นจาก 2 ปีก่อน ที่ช่องทางการสั่งอาหารในรูปแบบนี้ยังไม่เป็นที่นิยม โดยปริมาณพลาสติกทั้งหมด ประกอบด้วย พลาสติกจากกล่องใส่อาหาร 1.2 ล้านตัน ตะเกียบ 175,000 ล้านตัน […]

ไขปัญหามลภาวะเมืองยุค 4.0 พลเมืองต้องตื่นรู้และมีส่วนร่วม

30/03/2020

ชีวิตคนเมืองทุกวันนี้ต้องปะทะกับมลภาวะทุกรูปแบบ ตั้งแต่อากาศที่เต็มไปด้วยฝุ่น PM2.5 เสียงแตรกลางสี่แยกจราจร ไปจนถึงแสง LED จากป้ายโฆษณาที่จ้าเกินมองเห็น เราใช้ชีวิตร่วมกับมลภาวะเหล่านี้ทุกวัน แต่เราจำเป็นต้องยอมรับมันจริงหรือ? “ทำอย่างไร พลเมืองถึงจะมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาเมืองได้?” นี่คือคำถามสำคัญที่ถูกยกขึ้นมาเป็นประเด็นในเวทีเสวนาสาธารณะ Citizen’s Sense of The City ชีวิตคนเมืองในมลภาวะ “อากาศ แสง เสียง” เมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2563 โดยมีนักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญหลากหลายสาขาเข้ามาร่วมแลกเปลี่ยนมุมมอง ชวนคนมาจัดเก็บข้อมูล สร้างความสำคัญของพลเมือง ผศ.ดร. นิรมล เสรีสกุล ผู้อำนวยการศูนย์ออกแบบและพัฒนาเมือง (UddC-CEUS) เริ่มต้นพูดถึงโครงการสังเกตการณ์ชีวิตคนเมือง 4.0 (Urban Observatory & Engagement) ว่าปัญหาของข้อมูลเมืองในปัจจุบันยังขาดความถูกต้องและเป็นประโยชน์ หากภาคส่วนต่างๆ ชักชวนประชาชนเข้ามามีส่วนร่วม จัดเก็บข้อมูลเมืองที่ซับซ้อน เพื่อประมวลใช้ในการออกแบบนโยบายสาธารณะที่ดีต่อไปก็น่าจะเป็นการแสดงพลังสำคัญได้ สอดคลองกับคีย์เวิร์ด ‘ใครกุมข้อมูล คนนั้นกุมอำนาจ’ ที่ รศ.ดร.อภิวัฒน์ รัตนวราหะ รองศาสตราจารย์ประจำภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าโครงการวิจัยคนเมือง 4.0 […]

เมื่อ COVID-19 ทำชีวิตเราเปลี่ยนไป

18/03/2020

นาทีนี้คงไม่มีอะไรน่ากังวลไปกว่าสถานการณ์เชื้อไวรัส COVID-19 ที่กำลังระบาดไปในหลายประเทศทั่วโลก แน่นอนว่าเชื้อไวรัสนี้ส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตของเราทุกคน ไม่ว่าจะเป็นคนที่ได้รับเชื้อแล้วหรือยังไม่ได้รับเชื้อก็ตาม และ ‘ชาวเมือง’ ก็คงได้รับผลกระทบไม่น้อยไปกว่าใคร เพราะการใช้ชีวิตในเมืองนั้น ทุกย่างก้าวมีความเสี่ยง หลายคนอาศัยอยู่ในคอนโดต้องใช้ลิฟต์ร่วมกัน หลายคนเดินทางด้วยระบบขนส่งมวลชนที่ทุกๆ เช้าในช่วงเวลาเร่งด่วนจะแออัดและเบียดเสียดกันเป็นปลากระป๋อง ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ หลายคนยังต้องออกไปทำงานและพบปะผู้คนมากหน้าหลายตา โดยที่เราเองต่างก็ไม่รู้เลยว่าเชื้อไวรัสเหล่านั้นได้แพร่มาถึงเรา หรือเราเป็นคนนำไปแพร่หรือยัง การใช้ชีวิตอย่างปกติที่เราเคยทำ ออกไปข้างนอก เดินเล่น ดูหนัง กินข้าว เจอเพื่อน สังสรรค์ ไปเที่ยวต่างจังหวัด เที่ยงต่างประเทศ ตอนนี้กลายเป็นว่าผู้คนเริ่มไม่ออกจากบ้านหากไม่จำเป็น แม้ว่าเราจะยังไม่ปิดเมืองและยังไม่เข้าสู่เฟส 3 (ตามที่ท่านรองวิษณุได้แถลง) แต่ก็เริ่มมีการซื้อของกักตุนเพราะกลัวว่าจะขาดตลาด หลายบริษัทเริ่มมีมาตรการให้พนักงานลาหยุด (ซึ่งมีทั้งจ่ายและไม่จ่ายเงินเดือน) ให้พนักงานทำงานที่บ้าน หรือ Work From Home กันบ้างแล้ว และสถาบันการศึกษาหลายแห่งก็เริ่มประกาศหยุดชั่วคราว แต่กระนั้นก็ยังมาบางอาชีพที่ไม่สามารถทำงานจากที่บ้านหรือหยุดงานได้ และเมื่อยังไม่มีประกาศที่ชัดเจนถึงเรื่องพื้นที่เสี่ยง ทุกๆ ที่จึงสามารถเป็น ‘พื้นที่เสี่ยง’ ได้ทั้งหมด The Urbanis จึงลงไปพูดคุยกับชาวเมืองที่อาศัยและใช้ชีวิตอยู่ในเมืองทั้งหลาย ว่าการแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19 ในตอนนี้ส่งผลอย่างไรต่อชีวิตและการทำงานของพวกเขาบ้าง รวมถึงมาตรการการช่วยเหลือจากรัฐบาลที่ต้องการจะได้รับ แต่ยังไม่ได้รับในตอนนี้ เจ้าของร้านค้าบริเวณทางเชื่อมรถไฟฟ้าแอร์พอร์ตเรลลิงก์กับรถไฟฟ้าบีทีเอสสถานีพญาไท […]

คืน “คน” ให้เมือง

17/03/2020

มายาคติหนึ่งเกี่ยวกับเมืองในสังคมไทยคือการสร้างภาพให้เมืองเป็นคู่ตรงกันข้ามกับชนบท เมืองเท่ากับความวุ่นวาย, อันตราย, เห็นแก่ตัว, เร่งรีบ, ผู้คนแปลกแยกต่อกัน, ป่าคอนกรีต, แห้งแล้ง ฯลฯ ชนบทเท่ากับ ความร่มรื่นเขียวขจี ความอุดมสมบูรณ์ ท้องนาเขียวชอุ่ม ผู้คนใสซื่อ เป็นมิตร ไม่รีบร้อน ไม่แก่งแย่ง ฯลฯ ด้วยมายาคตินี้ทำให้คนมองว่าเมืองคือพื้นที่ที่ทำลาย “ความดีงาม” ตามธรรมชาติของมนุษย์ เมืองทำให้คนดีๆ กลายเป็นคนเห็นแก่ตัว เมืองทำให้ผู้หญิงดีๆ จากชนบท เสียผู้เสียคน ถ้ามายาคตินี้ไม่ถูกทุบทิ้ง เมืองจะเท่ากับความเลวร้าย เป็นผู้ร้ายโดยกมลสันดาน และหากเราเลือกที่จะมีชีวิตอยู่ในเมือง เพราะเราต้องทำงาน เพราะเราหลงแสงสีความสะดวกสบาย เพราะเราต้องสมถะ เราก็ต้องยอมขายวิญญาณของเราไปแล้วจำนนต่อความเลวร้ายของเมืองในทุกมิติ  เราต้องกลายเป็นคนเย็นชา ไม่รู้หนาว เราต้องกลายเป็นผีป่าคอนกรีตแล้งนำใจ และห่อหุ้มตัวเองด้วยสุนทรียศาสตร์จอมปลอมของเมือง เช่น การอยู่ในห้องแอร์ตลอดเวลา วันหยุดเดินห้าง และไม่อาจจินตนาการได้ว่า เราสามารถเรียกร้องความเป็นธรรมชาติใดๆ ถ้าเราเลือกอยู่ใน “เมือง” แต่ความจริงมันไม่ได้เป็นเช่นนั้น เมืองไม่ใช่คู่ตรงกันข้ามกับชนบทในแง่ของ “ศีลธรรม” และ “ธรรมชาติ”  สิ่งที่ทำให้เกิดความเป็น “เมือง” ขึ้นมาอาจหมายถึงทำเลแห่งการเป็นเมืองท่าค้าขาย  อาจเคยเป็นศูนย์กลางอำนาจมาแต่เก่าก่อน บางเมืองกลายเป็น […]

1 … 4 5 6 7 8 9