20/08/2020

Economy

3 ย่าน: เยาวราช/เพลินจิต/พระประแดง ในความนึกคิดของนิสิตผังเมือง

The Urbanis

 

ย่านแต่ละย่านต่างมีรสชาติเป็นของตัวเอง มีทั้งเรื่องราว เรื่องเล่า การออกแบบที่สะท้อนบุคลิกของผู้คนที่อาศัยอยู่

The Urbanis ชวนสำรวจ 3 ย่านที่มีเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นเยาวราช ย่านเก่าแก่ที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั่วทุกมุมโลก, เพลินจิต ย่านธุรกิจใจกลางเมือง และพระประแดง ย่านที่เต็มไปด้วยความหลากหลายทางวัฒนธรรมผ่านมุมมองของนิสิตภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ชั้นปีที่ 4 ทั้ง 3 คน

เตรียมผูกเชือกรองเท้าให้พร้อมแล้วเดินสำรวจพร้อมกันในบทความนี้ได้เลย…

A neighborhood/ศุภิฌา สุวรรณลักษณ์

ว่าด้วยความเป็นย่าน ย่านเปรียบเสมือนหน่วยย่อยของพื้นที่ทางสังคมของเมือง

การเกิดย่านของมนุษย์นั้นเกิดจากกระบวนการที่ประกอบสร้างขึ้นตามความคิด ความรู้สึก และพฤติกรรมของผู้คนในย่าน ทั้งในระดับปัจเจกบุคคลและสาธารณะ แต่ทั้งนี้การจะพัฒนาเมืองไปสู่สิ่งที่สร้างความสุขในการใช้ชีวิตได้จริงนั้น ไม่อาจเกิดขึ้นได้ง่าย หากในกระบวนการวางผังเมืองหรือการก่อสร้างตึกอาคารละเลยที่จะคำนึงถึงหนึ่งในหัวใจสำคัญที่สุดของเมือง นั่นคือ การกระตุ้นให้เกิดปฏิสัมพันธ์กันระหว่างผู้คนในเมือง ซึ่งสิ่งนี้จะนำไปสู่สำนึกของชุมชนจนถึงระดับย่านที่เข้มแข็งยิ่งขึ้น

ย่านที่ดีประกอบไปด้วยผู้คน กิจกรรม และเวลาอันเป็นเอกลักษณ์ที่แตกต่างในแต่ละพื้นที๋สภาพแวดล้อมทางกายภาพของย่าน ซึ่งเกิดจากองค์ประกอบหลายส่วน เช่น สถาปัตยกรรมที่ครอบคลุมพื้นที่ส่วนตัว หรือพื้นที่สาธารณะ รวมไปถึงคุณค่ามรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้และไม่สามารถจับต้องได้ เช่น ระบบเศรฐกิจ-สังคม วิถีชีวิต ภูมิปัญญา อาหาร เป็นต้น

โดยย่านเยาวราชนั้น มีองค์ประกอบดังที่กล่าวข้างต้นที่ทำให้ผู้คนทั้งภายในและภายนอกย่านนี้สามารถที่จะรับรู้ได้ถึงการเข้าย่าน-ออกย่านหรือความเป็นย่านได้เป็นอย่างดี แสดงให้เห็นถึงการทำให้ผู้คนมีความรู้สึกและรับรู้ได้ถึงการ ‘เป็นส่วนหนึ่ง’ ของย่านเยาวราชได้อย่างชัดเจน ดังนี้

องค์ประกอบแรกผู้คน ในที่นี้ย่านเยาวราชนั้นประกอบไปด้วยผู้คนที่มีอยู่อย่างหลากหลายช่วงวัย หลากหลายยุคสมัยที่สามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างกลมเกลียว เนื่องด้วยปัจจุบันประเทศไทยนั้นจะอยู่ในกระแสโลกาภิวัตน์ ชุมชนในย่านเยาวราชนั้นได้เกิดการเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกัน การถ่ายทอดความรู้ประสบการณ์ที่มีให้กับรุ่นถัดไป รวมไปถึงความริเริ่มสร้างสรรค์และกล้าที่จะเปลี่ยนแปลงออกมาจากกรอบขนบธรรมเนียมเดิมดังที่จะเห็นได้ว่าสิ่งของหรือบริการที่มีในชุมชนนั้นมีความหลากหลายตั้งแต่ความดั้งเดิมจนไปถึงความแปลกใหม่ตามยุคตามสมัย

องค์ประกอบต่อมากิจกรรม เนื่องจากผู้คนนั้นมีความหลากหลายมากยิ่งขึ้น แต่ยังคงความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นไว้ได้อย่างมั่นคง ภายในชุมชนจึงเกิดการปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน เกิดการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ข้อมูล ประสบการณ์ และเนื่องด้วยชุมชนย่านเยาวราชนั้นมีการค้าขายเป็นหัวใจสำคัญ การปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกันที่ว่านั้นจึงนับเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้การค้าขายเกิดความหลากหลายและคงความเป็นเอกลักษณ์ของย่านได้เป็นอย่างดี

ท้ายที่สุดองค์ประกอบสุดท้ายเวลา แต่ละช่วงเวลาของเยาวราชนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่ง ยกตัวอย่างเช่น ในช่วงเวลาเช้านั้นย่านเยาวราชชุมชนตลาดเก่าเล่งบ้วยเอี้ยะนั้นจะแน่นขนัดเต็มไปด้วยผู้คนทั้งในชุมชนและนักท่องเที่ยวที่เข้ามาจับจ่ายใช้สอย แต่ในขณะเดียวกันในช่วงเวลาหัวค่ำกลับเป็นย่านถนนหลักเยาวราชที่เต็มไปด้วยผู้คนและร้านค้า จะเห็นได้ว่าในช่วงเวลาที่ต่างกันชุมชนแต่ละแห่งดึงดูดผู้คนได้แตกต่างกัน ซึ่งนับเป็นความน่าสนใจและแปลกตาของชุมชนย่านเยาวราชที่ยากจะหาชุมชนหรือย่านอื่น ๆ มาเปรียบเทียบได้

โดยสรุปจะเห็นได้ว่าความเป็นย่านนั้นยังเชื่อมโยง ‘พื้นที่’ เข้ากับ ‘ลักษณะนิสัยหรือตัวตน’ ของคนในพื้นที่ย่าน กล่าวคือ จากการสำรวจพื้นที่ สังเกตเห็นได้ว่าผู้คนในย่านนี้ในแต่ละส่วนชุมชนของย่านเยาวราช จะมีแนวโน้มที่จะมีลักษณะนิสัยที่แตกต่างกัน ต่างคนต่างมีวิถีชีวิต มีอิสระในการใช้ชีวิตตามแนวทางของตัวเอง เช่น ชุมชนตลาดเก่าเล่งบ้วยเอี้ยะ ที่เป็นชุมชนในตรอกเล็กของย่านเยาวราช จะสังเกตเห็นได้ว่าผู้คนในชุมชนนี้ จะมีวิถีชีวิตความเป็นอยู่กันแบบครอบครัว มีความเป็นเพื่อนบ้านที่สนิทสนม เครือข่ายทางสังคมของชุมชนนี้จึงมีความแข็งแรงเป็นพิเศษ หากแต่การเป็นชุมชนที่มีความคึกคักและมีชีวิตชีวานั้นเกิดขึ้นเฉพาะช่วงเวลาเช้าไปจนถึงบ่าย เมื่อถึงช่วงเวลาเย็นจนถึงหัวค่ำ ความคึกคักและมีชีวิตชีวานั้นจะถูกแทนที่ด้วยความสงบเงียบ เกือบเข้าขั้นร้าง เพราะด้วยความมืดตลอดเส้นทางการเดินเท้าของตรอก พื้นที่หน้าร้านที่กินพื้นที่การเดินทางเท้า และพื้นที่ขาดความน่าเชิญชวนหรือความน่าเข้าหาที่จะเชื่อมไปสู่ถนนเยาวราช ทำให้พื้นที่ชุมชนที่มีมรดกวัฒนธรรมต่าง ๆ ทั้งสถาปัตยกรรมรูปแบบดั้งเดิม พื้นที่ภูมิปัญญานี้ไม่ถูกใช้งานอย่างเต็มประสิทธิภาพ

แต่ในทางกลับกันกิจกรรมที่เกิดขึ้นตามถนนหลักเยาวราชนั้นเกิดขึ้นอย่างคึกคักมากในช่วงเวลากลางคืน ผู้คนจากภายนอกจำนวนมากหลั่งไหลเข้ามาเพื่อที่จะสัมผัสและดื่มด่ำกับความเป็นเยาวราช ทางเท้าเดิมในช่วงกลางวันไม่สามารถที่จะรองรับคนได้มากพอ ทางเลือกการปิดถนนทางรถยนต์เพื่อปรับเปลี่ยนเป็นทางเท้าและพื้นที่การค้าขายอาหารในรูปแบบทั้งรถเข็น หาบเร่ แผงลอย นั้นแสดงถึงนัยยะที่สำคัญบางอย่างของการใช้พื้นที่ที่เปลี่ยนแปลงไปตามผู้คนและสร้างกระบวนการดำเนินชีวิตที่แตกต่างจากถนนหลักเยาวราชในช่วงกลางวันและพื้นที่ชุมชนอื่นๆ

พื้นที่ที่กล่าวมาข้างต้นนั้นเป็นเหมือนกับการเป็นสถานที่ที่ถูกออกแบบขึ้นเพื่อจะหยิบยื่นเครื่องมือในการสร้างบทสนทนาและการพบปะที่สำคัญ ซึ่งการพูดคุยพบปะคือการแสดงออกของชีวิตที่สำคัญที่สุดของความเป็นย่าน ดังนั้นผู้คนภายในและภายนอกย่านต่างเป็นส่วนหนึ่งและสร้างร่องรอยของเรื่องราวประวัติศาสตร์หรือความคิด ที่เชื่อมโยงกับพื้นที่อยู่เสมอ ความเข้าใจหรือการมองเห็นจุดเชื่อมบางๆ ระหว่างย่านกับการเป็นคนในย่านนั้น ว่าแท้จริงแล้ว พื้นที่ที่ดูไม่มีชีวิตและประวัติศาสตร์บางอย่างที่ดูเหมือนจะหายไปนั้น สามารถดำรงอยู่และส่งผ่านจากรุ่นสู่รุ่นได้

---

PLOENCHIT Skyline ปัง แต่ Groundlife พัง/ธนบดี ซาลาซาร์

ย่านเพลินจิต แหล่งรวมย่านธุรกิจ การค้าเเละที่พักอาศัยระดับ High-end ใจกลางกรุงเทพมหานครSkylineที่สวยงามจากตึกสูง เเละสถาปัตยกรรมดีไซน์ที่ล้ําสมัยในย่านเพลินจิต กลับถูกละเลยในเรื่องสเกลมนุษย์เเละความเป็นย่านโดยพื้นฐานที่ควรจะเป็นไป

ปฎิเสธไม่ได้ว่า ย่านอย่างเพลินจิต ชิดลม จนถึงราชประสงค์เป็นย่านการค้าใจกลางเมืองกรุงเทพที่เต็มไปด้วยความหรู เเละความศิวิไลซ์เป็นอย่างมาก ภาพลักษณ์ของความเป็นย่านศูนย์กลางเมืองที่ดึงดูดนักท่องเที่ยว เเละสร้างภาพลักษณ์แก่สายตาชาวโลกนั้น กลับเป็นภาพที่เสนอเเต่ภาพกว้างๆ เเละskylineที่เเสดงถึงความเจริญของพื้นที่

ในทางกลับกันภาพในเชิงพื้นที่ขนาดเล็กๆ ที่จําเป็นต่อการใช้ชีวิตประจําวันของคนในย่านหายไปไหนล่ะ ทําไมภาพลักษณ์หรือการพัฒนาพื้นที่สาธารณะเเละพื้นที่ที่ควรให้ความสําคัญเพื่อความเป็นอยู่ของคนในพื้นที่กลับไม่สวยงามเหมือนกับอาคารสูงเเละสถาปัตยกรรมในละเเวกนั้น

ย่านที่มีคอนโดมิเนียมที่แพงที่สุดในประเทศไทยอย่าง 98wireless หรือ ห้างสรรพสินค้าหรูหรา อย่าง Central embassy แต่ทางเท้าในพื้นที่กลับแคบเเละคุณภาพแย่ ไม่ส่งเสริมการเดินเเละการเข้าถึงพื้นที่ซึ่งขัดกับบริบทโดยรอบเเละการใช้งานของพื้นที่อย่างสิ้นเชิง

ย่านเเสดงภาพลักษณ์ของสถาปัตยกรรมได้ดีเเต่ไม่สอดคล้องกับภาพวิธีชีวิตคนเมือง เเละ คนในย่านดีตามไปด้วย ความจริงแล้วความเป็นย่านสามารถบ่งบอกถึงอัตลักษณ์เเละเอกลักษณ์เฉพาะของพื้นที่ได้ว่าเป็นย่านธุรกิจ ที่พักอาศัยหนาเเน่น ราคาแพง หรือย่านการค้าท้องถิ่น เเต่สิ่งหนึ่งที่เราควรคิดเสมอคือ ในเอกลักษณ์ของย่านนั้นๆ ย่านควรเป็นพื้นที่ที่ทุกคน ทุกเพศ อายุ ฐานะ หรือ แม้กระทั้งผู้พิการสามารถเข้าถึงย่านนั้นๆได้เพราะย่านเป็นส่วนหนึ่งของเมืองเเละเมืองจะไม่สามารถมีชีวิตชีวาได้ถ้าหากขาดสิ่งมีชีวิตอย่างคน เเละกิจกรรม

การรวมกลุ่มกันในสังคมในพื้นที่สาธารณะที่หลากหลายก่อให้ย่านนั้นๆ เป็นย่านที่เหมาะสมสําหรับมนุษย์ในการอยู่อาศัยเเละใช้ชีวิต เพลินจิต ถนนวิทยุ หรือ ซอยร่วมฤดีที่อยู่ในละเเวกนั้น มีศักยภาพในการเป็นย่านเดินดีเเล เป็นลักษณะของ Walkable Shopping and Gathering space ที่ดี เเละเหมาะสมกับบริบทของพื้นที่อย่างมาก

หากเปรียบเทียบเเล้ว ความ Local ของเเต่ละย่านก็จะมีความเเตกต่างกันออกไป ความ Local ของย่านเพลินจิต คงเป็นความหรูหรามีระดับประมาณนึง เเต่เรายังสามารถพบเห็นร้านอาหารตามสั่งธรรมดาทั่วไปได้บ้างในซอยร่วมฤดีซึ่งเป็นแหล่งอาหารชั้นเลิศราคาประหยัดในพื้นที่ เเต่สามารถเข้าถึงเเละเดินเข้าไปได้ยาก เเละ เราสามารถพบเห็นร้านอาหารบาร์ เเละ โรงเเรมที่ให้บริการร้านอาหาร rooftop รายเรียงอยู่ในบริเวณนี้เป็นจํานวนมาก โดยเฉพาะบริเวณถนนวิทยุ เเละซอยร่วมฤดี ที่มีร้านอาหารที่อยู่ติดพื้นที่ทางเดินมาก เเต่คุณภาพในการเดิน เเละ ความเหมาะสมในการเดินนั้นน้อยมาก ทางเท้าที่เเคบมาก ขรุขระ เสาไฟฟ้ากีดขวาง ถูกขวางด้วยทางขึ้นสะพานลอยทั้งที่ระยะของถนน เเละความเร็วของรถในย่านนั้นเหมาะสมที่จะเป็นทางม้าลายข้ามมากกว่า

วิถีชีวิตคนย่านนี้ถูกกําแพง รั้วเเละ คุณภาพในการเข้าถึงทางเท้ากั้นความเป็นย่านที่ดี เหมาะกับคนไปเพราะการติดภาพจําของย่านหรูหราที่การเข้าถึงของพื้นที่จะเน้นการใช้รถยนต์เป็นหลักมากกว่า ทั้งที่มีสถานีรถไฟฟ้าอยู่ในระยะ เดินถึง เเละ สะดวกสบาย สิ่งเหล่านี้เป็นทัศนคติของคนที่จํา เป็นต้องค่อยๆปรับเปลี่ยนกันต่อไป

สิ่งที่เป็นเอกลักษณ์สําคัญบริเวณถนนวิทยุ คือ ต้นไม้ใหญ่มากมายริมถนน ที่คลุมถนน เเละทางเดิน เป็น canopyที่สวยงามยาวไปจนถึงบริเวณสวนลุมพินี ที่เป็นสวนสาธารณะขนาดใหญ่ใจกลางเมือง มีศักยภาพอย่างมากที่สามารถเปลี่ยนย่านแห่งนี้เป็นย่านการเดินที่ดูดีมีระดับ รายล้อมด้วยร้านอาหารชั้นนำ และโรงแรมหรู อีกทั้งเป็นการเชื่อมพื้นที่บริเวณถนนใหญ่ที่มีการค้าหนาแน่นเข้ามายังภายในซอยด้านในที่มีการกระจายตัวของร้านค้าท้องถิ่น หรือผู้ประกอบการรายย่อยหลายราย

ระยะทางที่ไม่ไกลซึ่งง่ายต่อการเดิน แต่สภาพทางเท้าไม่เอื้อต่อการเดินเลย ถนนมีขนาดความกว้างที่กว้างเกินไป มีการเเบ่งถนนเป็นหลายช่องทางในบริเวณถนนวิทยุ จะดีไม่น้อยถ้าหากสามารถลดจํานวนช่องจราจรเหล่านั้นลงเเล้วเพิ่มทางเดินเท้าที่ดี เหมาะสมต่อการเกิดกิจกรรมต่างๆในพื้นที่สาธารณะได้

สิ่งนี้จะทําให้ย่านเพลินจิตนั้นกลับกลายเป็นย่านที่เกิดวิถีชีวิตต่างๆ ภายในอาคารมากกว่า ย่านใจกลางเมืองที่ศิวิไลซ์ ต้นไม้ร่มรื่น แต่แถบไม่มีคนเดิน เพราะกรอบของพื้นที่ และสถาปัตยกรรมบางแห่งที่พยายามปิดกําแพงสูงเพื่อแบ่งแยกวิถีชีวิตด้านในและด้านนอก ทําให้คนที่เดินบริเวณทางเท้ารู้สึกความไม่มีชีวิตของพื้นที่ด้านนอก พื้นที่ทางเท้า บริเวณนี้จึงไม่น่าเดินเท่าที่ควรจะเป็นวิถีชีวิตในพื้นที่สาธารณะ หรือพื้นที่เมืองตามที่ควรจะเป็น เช่น ร้านอาหารทั้งไทย เเละ ต่างชาติ คาเฟ่ ร้านกาแฟต่างๆที่เรียงราย มีที่ให้นั่งหน้าร้านที่ถูกตกเเต่งด้วยต้นไม้ หรือ ลานสวยงาม เเต่กลับไม่ สามารถเดินเข้าถึงพื้นที่เหล่านั้นได้

อีกสิ่งหนึ่งที่สามารถเห็นได้ชัด เเละควรที่จะได้รับการทํา เพิ่มในย่านเพลินจิต คือ การกระจายประเภท ระดับของการให้บริการ เเละการค้าที่หลากหลายเข้าไปในย่าน เพื่อรองรับกลุ่มคนหลากหลายอาชีพ เเละชนชั้นมากยิ่งขึ้น

ถึงเเม้ว่าเพลินจิตจะเป็นย่านที่ถูกตราหน้าว่าเป็นธุรกิจหรูหรา เเละทันสมัย เเต่สิ่งที่ควรคํา นึงถึง คือ คนทุกชนชั้นอาชีพ เชื้อชาติ ศาสนา ที่ทํางานอยู่ในย่านนี้ ซึ่งเป็นกําลังสําคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ เเละงาน การกระจายความเท่าเทียมลงไปจะทําให้ย่านที่ดูไฮโซนี้สามารถ จับต้องได้จากคนทุกคนมากยิ่งขึ้น ย่านที่มีความเหลื่อมล้ําสูง ก็จะเกิดความสมดุลภายในย่านมากยิ่งขึ้น

หากพิจารณาแล้ว ย่านที่ดินคือย่านที่เหมาะสมกับการอยู่อาศัย และการดํารงชีวิตของมนุษย์ทุกเพศ ทุกวัย ทุกสถานะอาชีพ ชั้นนั้นย่านแต่ละย่านจะมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างกันไปตามบริบทที่ตั้ง ผู้คน สังคม และวัฒนธรรม รวมไปถึงสถาปัตยกรรมท้องถิ่น ฉะนั้น เหนือกว่าการออกแบบสถาปัตยกรรมที่ดีเลิศ การสร้างท้องฟ้าในย่านที่เต็มไปด้วยตึกระฟ้าสวยงามมากมายในย่านเพลินจิตนั้น อาจไม่ได้เป็นการตอบโจทย์เมือง หรือย่านสําหรับคนทุกคนจริงๆ

สิ่งที่เราควรหันกลับมาย้อนมองใหม่กลับเป็นสิ่งที่พื้นฐาน และ ใกล้ตัวมากกว่าอาคารเหล่านั้น คือพื้นที่สาธารณะและ พื้นที่โดยรอบอาคาร และ สถาปัตยกรรม วิถีชีวิตเดิมในพื้นที่เมือง แทนที่จะเป็นภายในอาคาร หากเราสามารถเปลี่ยนแปลงสิ่งเหล่านี้ในย่านเพลินจิตให้เกิดชีวิตชีวา และ กิจกรรมตลอดภายในย่าน การเเทรกวิถีชีวิตดั้งเดิมเข้าไปในพิื้นที่ เพิ่มพื้นที่สาธารณะที่คนทุกคนสามารถใช้ได้บริเวณถนนวิทยุเพื่อเชื่อมสู่รถไฟฟ้า จะทําให้พื้นที่บริเวณนี้มีคนสัญจรไปมา เเละ เกิดความคึกคักมากยิ่งขึ้น

ย่านเพลินจิตคงไม่ใช่ย่านธุรกิจหรูหราที่ดูจับต้องยากอีกต่อไป แต่เป็นย่านที่สามารถเข้าถึงได้ทุกคน มีชีวิตชีวา ไม่ใช่เพียงวิถีชีวิตภายในอาคาร เเต่มีการออกมาใช้ชีวิตภายนอกเป็นย่านน่าเดิน เเละย่านที่ปลอดภัยสําหรับทุกเพศ ทุกวัย ทุกอาชีพ มากกว่า

---

THE NEIGHBORHOOD FRAMEWORK | PHRA PRADANG/เฌอมาร์ ถาวโรฤทธิ์

ย่านคือพื้นที่ตั้งของหลายๆ ครัวเรือนหลากหลายครอบครัวได้มาอยู่อาศัยเเละใช้ชีวิตอยู่ภายในพื้นที่นั้นๆ โดยที่พื้นที่นั้นจะเป็นพื้นที่ที่เอื้อต่อการดำรงชีวิตเเละประกอบกิจกรรมพื้นฐานที่ไม่ยากลำบาก อีกทั้งยังเอื้อต่อการมีชีวิตที่ดีต่อผู้คนภายในพื้นที่เเละส่งเสริมให้มีสุขภาวะที่ดีต่อทั้งด้านร่างกายเเละจิตใจอีกด้วย โดยในที่นี้เราจะขอยกย่านที่ผู้เขียนรู้จักเพราะได้เกิดและเติบโตมาในย่านนี้มากล่าวถึง เพื่อแสดงมุมมองของคนที่ใช้ชีวิตในย่านนั้นๆ จริงๆ นั้นคือย่านพระประแดง

เหตุผลที่ยกย่านพระประแดงนี้ขึ้นมากล่าวถึงเป็นเพราะย่านนี้นั้นเป็นบ้านของเราเอง ทำให้เราได้สัมผัสและรับรู้ถึงความเป็นย่านนี้ด้วยตัวของตัวเองและได้ใช้ชีวิตอยู่ในย่านนี้ตั้งแต่เกิดจนอยากจะยกมาพูดถึงมากที่สุด อีกทั้งเมื่อได้ฟังเลคเชอร์จากคาบที่ผ่านมาเรายิ่งรู้ว่าย่านนี้นั้นนับเป็นอีกหนึ่งย่านที่ดีเลยทีเดียว

ถ้าพูดถึงพระประแดงสิ่งที่คนภายนอกมองอาจจะไม่ใช่ย่านที่ดีนัก บ้างก็มองเป็นย่านที่ค่อนข้างเถื่อนและดูน่ากลัว ซึ่งนั่นก็ทำให้เราแอบน้อยใจไปบ้าง แต่เราก็ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าเรารู้สึกดีทุกครั้งที่เรากล่าวว่าเราเป็นคนย่านนี้ เพราะในสายตาของคนภายในย่านนี้นั้นเป็นย่านที่มีความสัมพันธ์ต่อกันในหลายต่อหลายรูปแบบกิจกรรมที่เกิดภายในย่านนี้นั้นก็ยังมากมายและครอบคลุมไปทุกวัยจนทำให้ย่านนี้มีชีวิตตลอดทั้งวัน

และต่อจากนี้เราจะมาโฆษณาให้ฟัง ว่าย่านนี้ดีอย่างไร 

เริ่มจากตลาดร้านอาหารและร้านค้าริมทางต่างๆ ที่เปิดแทบจะทั้งวันทั้งคืนโดยที่เราเดินเพียงไม่กี่นาทีก็สามารถเข้าถึงสินค้าและบริการเหล่านี้ได้อย่างง่ายได้ โรงเรียนในพื้นที่ที่มีจำนวนมากพอที่จะรองรับประชากรในพื้นที่จนในทุกเช้าและเย็นเราจะเห็นเด็กนักเรียนเดินกันจนขวักไขว่เพื่อไปโรงเรียนและกลับบ้านจนชินตา วัดและศาลเจ้าต่างๆที่เรายังเห็นคนเข้าไปใช้งานทั้งวันไม่ว่าจะเข้าไปเพื่อทำบุญหรือเข้าไปใช้พื้นที่ส่วนกลางในการทำกิจกรรมต่างๆ ซึ่งเอาจริงๆเมื่อได้เข้าไปอยู่ในเมืองแล้วเราก็แทบไม่ได้สังเกตว่าเราแทบไม่ได้เห็นกิจกรรมเหล่านี้เลย นอกจากนี้ยังมีสวนสาธารณะอย่างสวนสุขภาพลัดโพธิ์ที่มีคนในพื้นที่มักเข้าไปวิ่งออกกำลังกายหรือเข้าไปนั่งพักผ่อนในช่วงเย็น 

ในส่วนของอนามัยหรือคลินิกต่างๆ ก็มีกระจายอยู่ทั่วทั้งย่านทั้งคลีนิคเก่าเเก่เเละคลีนิคที่เปิดใหม่จนการเดินทางออกไปเพื่อเข้าโรงพยาบาลใหญ่ๆ นั้นเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นนานๆ ครั้ง โดยจากที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ล้วนอยู่ในระยะเดินสบายทั้งหมดโดยที่ถ้าหากอยากจะเดินทางเข้าเมืองก็มีการคมนาคนที่สะดวกสบายเพราะใกล้กับเส้นทางที่เชื่อมต่อเข้าเมืองโดยตรง เเละยังมีการขนส่งในหลายรูปเเบบให้เลือกอีกด้วยเนื่องจากย่านนี้เป็นย่านที่ติดเเม่น้ำเพราะฉะนั้นจึงมีทั้งทางรถเเละทางเรือให้เลือกใช้ โดยที่สามารถเชื่อมต่อไปยังเมืองได้หลายฝั่งไม่ว่าจะเป็นฝั่งยานนาวาหรือฝั่งบางหัวเสือ

นอกจากนี้ย่านนี้ยังมีความเฉพาะตัวในหลายรูปแบบที่ทำให้ย่านกลายเป็นย่านที่ดีและมีเอกลักษณ์ที่เฉพาะตัวของย่าน อย่างแรกที่อยากพูดถึงนั้นคือการมีปฏิสัมพันธ์ของคนภายในย่าน คนในย่านนี้ถ้าให้พูดก็คงคล้ายกับว่าทุกคนนั้นรู้จักกันหมด

สังเกตได้ง่ายๆ จากการที่เรานั้นเดินไปตลาด เราจะเห็นผู้คนทักทายกันอย่างสนิทสนมและไถ่ถามสารทุกข์สุขดิบรวมไปถึงพูดคุยเรื่องต่างๆ นานาเป็นเรื่องปกติ และสิ่งเหล่านี้ก็เกิดกับคนแทบทุกคนตั้งแต่คนขับสามล้อไปยังแม่ค้าขายของ นั้นก็เป็นอีกหนึ่งเหตุผลที่เวลายายของเราไปตลาดนั้นแทบจะหายไปครึ่งวันและกลับมาบ้านพร้อมกับข่าวสารของคนทั่วทั้งย่าน นอกจากนี้การใช้ชิวิตในย่านนี้มักจะเป็นการเดินเป็นหลัก หรือหากถ้าเป็นระยะทางที่ไกลขึ้นมาเราก็จะใช้จักรยานหรือสามล้อถีบเป็นหลัก ซึ่งก็เปรียบเสมือนกับวินมอเตอร์ไซค์ที่เเค่เราออกไปหน้าบ้านหรือหน้าปากซอยเราก็สามารถเรียกได้

เเละก็คงพูดได้เต็มปากว่าในยุคที่ไม่มีพื้นที่ไหนขาดพี่วินได้ อีกทั้งทั้วมุมเมืองเต็มไปด้วยวินมอเตอร์ไซค์ ย่านนี้เป็นย่านที่เรามีสามล้อถีบมากกว่าวินมอเตอร์ไซต์เกือบเท่าตัว จึงทำให้สามล้อนี่ก็เป็นเหมือนเอกลักษณ์ของพื้นที่นี้อีกด้วย  อีกหนึ่งสิ่งที่เราว่ามันเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้ย่านนี้นั้นมีชีวิตตลอดทั้งวันนั้นคือวิถีชีวิตของคนในย่านนี้ คนในย่านนี้มักมีชีวิตที่ผูกติดกับย่านโดยตรง ไม่ว่าจะอยู่อาศัยในย่าน เรียนในย่าน ทำงานในย่าน ถึงเวลาพักผ่อนก็ยังคงพักผ่อนภายในย่าน และย่านนี้ยังมีกิจกรรมที่รองรับตั้งแต่เด็กไปถึงผู้สูงอายุเลยอีกด้วย 

ในที่นี้เรากล่าวรวมไปถึงงานประเพณีต่างๆที่มีตลอดปีด้วย เพราะย่านนี้ถ้าให้กล่าวจริงๆก็เป็นย่านของคนมอญที่ประเพณีนั้นมีมากเเละย่านนี้ก็ยังคงทำสืบต่อมาอย่างยาวนาน ไม่ว่าจะเป็นตักบาตรพระร้อย เเห่หงส์ธงตะขาบ สงกรานต์พระประเเดง เล่นสะบ้า กวนกาละเเม ทำบุญเลี้ยงพระ รวมถึงวันพระต่างๆ ที่มีจัดขึ้นเสมอๆ เเละมีผู้คนเข้าร่วมมากมายเป็นประจำ

กิจกรรมเหล่านี้นั้นล้วนทำให้ผู้สูงอายุนั้นได้มีส่วนร่วม ส่งผลให้นอกจากย่านมีชีวิตในหลายรูปแบบมากขึ้นเเละยังทำให้ผู้สูงอายุเหล่านี้เเข็งเเรงมากอีกด้วย เพราะกิจกรรมต่างๆนั้นส่งผลให้เขาได้เเอคทีฟ ได้ออกจากบ้านเเละเข้าสังคม ได้พูดคุยสื่อสารกับคนมากมายจนส่งผลทั้งด้านสุขภาพร่างกายเเละจิตใจของเขาให้ดีขึ้นภาพวิถีชีวิตรวมไปถึงวัฒนธรรมประเพณีต่างๆเหล่านี้ล้วนเป็นภาพชินตาที่เราเห็นกันมาตั้งเเต่เกิด รวมถึงการปฏิสัมพันธ์ต่างๆที่เกิดขึ้นกับคนต่างวัยการบอกเล่าต่างๆยิ่งทำให้เรารู้สึกรักในการเป็นส่วนหนึ่งของย่านเเละภูมิใจของตนเองอีกด้วย

ที่กล่าวมาเมื่อคนจากภายนอกฝั่งเเล้วอาจจะดูเหมือนเราติดอยู่กับอดีต ชีวิตเเบบสมัยก่อนเเต่ความจริงเเล้วสิ่งที่กล่าวมานั้นเป็นปัจจุบันของผู้คนในย่านนี้ มันเป็นสิ่งที่เพียงเราก้าวออกจากบ้านไปก็เจอสิ่งต่างๆเหล่านี้เป็นประจำทุกวันเเม้ว่าเมืองจะเปลี่ยนไปขนาดไหน 

ทั้งหมดนี้โดยส่วนตัวมีความคิดเห็นว่าย่านพระประแดงนี้ถือว่าเป็นย่านที่ดีพอตัว อาจจะฟังดูอวยย่านของตัวเองไปบ้าง แต่สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสิ่งที่เราได้พบได้เห็นด้วยตนเองตั้งแต่โตมา ซึ่งการใช้ชีวิตอยู่ในย่านเหล่านี้ก็สะดวกสบายทั้งทางกายและทางใจ อบอุ่นและรู้สึกปลอดภัย

 ถึงแม้ว่าจะไม่ใช่ย่านหรูหราอะไร แต่โดยส่วนตัวแล้วย่านนี้เป็นย่านที่เราสามารถเดินไปไหนก็ได้ในตอนกลางดึกโดยไม่กลัวอันตรายอะไรนอกจากกลัวผี ย่านที่เด็กนักเรียนตั้งแต่ประถมสามารถเดินไปโรงเรียนเองได้ ย่านที่สามารถเดินไปสวนสาธารณะเพื่อนั่งเล่นริมแม่น้ำได้ ย่านที่เราจะเห็นคนทุกเพศทุกวัยออกมาใช้ชีวิต ไม่กลายเป็นเมืองร้างทั้งในช่วงเวลาทั้งกลางวันและกลางคืน และทั้งหมดที่กล่าวมานี้คือ ‘ย่านพระประแดง’ 

  

 

---

Contributor

---

---