กว่าจะถึงห้องพักในชั้นที่ 73

ปภัสรา เทียนพัด

จำนวนชั้นของคอนโดมิเนียมที่สูงที่สุดจากย่านที่ถือได้ว่าดีที่สุดของกรุงเทพมหานคร
ด้านหนึ่งของห้องหันหน้าเข้าสู่ผืนน้ำที่สะท้อนแดดระยับตาในเวลากลางวัน และอีกด้านในมุมที่สูงกว่าใครนั้นก็เผยให้เห็นถึงความงดงามจากทิวทัศน์ของเมืองที่ไม่เคยหลับใหล เมืองที่ความเจริญกำลังแผ่ขยายออกไปอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย

โดยคุณสามารถเป็นเจ้าของห้องพักที่กว้างขวาง สวยงาม และสะดวกสบายที่ว่านี้ ได้ในราคา 336,000 บาทต่อ ‘ตารางเมตร’ มากกว่าค่าแรงโดยเฉลี่ย ‘ต่อปีต่อครัวเรือน’ ของคนไทยแค่ราว 12,000 บาทเท่านั้น (อ้างอิงข้อมูลโดยเฉลี่ยจากสถิติแห่งชาติในปี 2560)

แล้วห้องพักแต่ละชั้นในตึกอื่นๆ เป็นอย่างไรบ้าง?

‘พญาไท-ราชเทวี’

พื้นที่ชุมชนที่คราคร่ำไปด้วยผู้คนและแหล่งพักอาศัย หากมองจากสถานีรถไฟฟ้าคุณก็จะเห็นคอนโดมิเนียมจำนวนมากที่เบียดแน่นอยู่ทั่วบริเวณ แต่หากคุณลองเดินเข้าซอยลึกลงไปอีกหน่อย คุณจะพบว่าที่จริงแล้วคอนโดมิเนียมเหล่านั้นต่างหากที่กำลังแทรกตัวอยู่ระหว่าง ‘ห้องเช่า’ จำนวนมาก

ใต้ร่มเงาของคอนโดมิเนียมสูงใหญ่ เราจะพบกับอาคารพาณิชย์หลายคูหาที่ซ้อนตัวติดกันเป็นล็อกๆ ระเบียงของแต่ละชั้นแน่นขนัดไปด้วยเสื้อผ้าที่ถูกซักและตากรายวัน หน้าห้องพักและเสาไฟฟ้าแต่ละต้นมักถูกจับจองด้วยป้าย ‘ว่างให้เช่า’ จากห้องพักบริเวณใกล้เคียงทั้งที่เขียนด้วยภาษาไทยและภาษาอื่นๆ โดยเฉพาะภาษาพม่าและกัมพูชา

หลายปีมาแล้วที่ธุรกิจอย่างห้องเช่าในเมืองเกิดขึ้นและยังคงเป็นที่ต้องการอยู่เรื่อยมา โดยผู้ที่เข้าพักอาศัยมีตั้งแต่นักศึกษา ลูกจ้างชั่วคราว ไปจนถึงเหล่าพนักงานออฟฟิศ บันไดชันที่กว้างราวสามกระเบื้องเล็กๆ พาเราขึ้นสู่อาคารพาณิชย์แห่งหนึ่งที่ถูกดัดแปลงและเปิดเป็นห้องพักให้เช่าในราคาเพียง 3,200 บาทต่อเดือนเท่านั้น อาคารแห่งนี้มีทั้งหมด 5 ชั้น ชั้นล่างสุดเปิดเป็นร้านขายของชำ ส่วนอีก 4 ชั้นที่เหลือจะถูกแบ่งออกเป็นห้องพักขนาดย่อมราว 8-12 ตารางเมตรพร้อมห้องน้ำในตัว โดยในแต่ละชั้นจะประกอบไปด้วยห้องพัก 3 – 4 ห้อง ภายในไม่มีหน้าต่าง เฟอร์นิเจอร์ หรือข้าวของเครื่องใช้อื่นใดนอกไปจากพัดลมเพดานที่อาจยังใช้งานได้อยู่หากคุณโชคดีพอ

อาจด้วยเพราะค่าแรงที่สูงกว่า รวมถึงแหล่งงานที่มีจำนวนมากและหลากหลายกว่า นั่นจึงทำให้อัตราการย้ายถิ่นฐานเพื่อเข้ามาทำงานในกรุงเทพฯยังคงเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง เมื่อคนเพิ่มขึ้นความต้องการด้านที่อยู่อาศัยก็ย่อมมากขึ้นตามไปด้วย และด้วยค่าเช่าคอนโดก็แพงเกินกว่าจะเอื้อมถึง นี่จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมห้องเช่าที่มีขนาดเล็กกว่าบ้านทั่วไปหลายเท่าตัวนี้จึงยังคงได้รับความนิยมเสมอมา

เช่นเดียวกันกับย่านท่องเที่ยวอย่าง ‘เยาวราช’

ย่านเศรษฐกิจเก่าแก่ที่ครึกครื้นอยู่ตลอดทั้งกลางวันและกลางคืน ทั้งยังรุ่มรวยไปด้วยวัฒนธรรม อาหาร ความเชื่อ และความสวยงามจากไฟประดับที่ไม่เคยสว่างมากพอที่จะทำให้ใครมองเห็นถึงความเป็นอยู่ที่แท้จริงของชาวเยาวราชที่อยู่ลึกลงไปในซอยคับแคบระหว่างทางเดินได้เลย

เยาวราชเป็นอีกหนึ่งพื้นที่ที่มีประชากรอาศัยอยู่อย่างหนาแน่น ไม่ใช่แค่เพียงคนไทยเชื้อสายจีนเท่านั้น แต่ยังมีกลุ่มพ่อค้าแม่ขายที่มาลงหลักปักฐานเพื่อสร้างอาชีพด้วยเช่นเดียวกัน ช่วงเวลาหลายปีในกรุงเทพทำให้ฉันได้มีโอกาสแวะเวียนมาที่นี่อยู่บ่อยครั้ง แต่นี่กลับเป็นครั้งแรกที่ฉันมองเห็นแฟลตเก่าเหนือตลาดที่ซ่อนตัวอยู่ในตรอกเล็กๆ ไม่ไกลจากใจกลางเยาวราช แฟลตซึ่งมีผู้คนอาศัยอยู่กว่า 600 ชีวิตแห่งนี้ถูกโอบล้อมไปด้วยสายไฟฟ้าที่พาดระโยงระยาง กองขยะ และน้ำจากขยะที่ขังเจิ่งนองซึ่งอยู่ห่างออกไปจากตัวอาคารราว 10 ก้าวเท่านั้น ท่ามกลางความไม่น่าพิสมัยของอาคารหลังเก่านี้หากคุณโชคดีหน่อยที่บังเอิญได้ห้องพักตรงมุมตึก ห้องของคุณอาจมีระเบียงคอนกรีตเล็กๆ สำหรับพักผ่อนและมองเยาวราชในมุมสูงในแบบที่คนร่วมตึกเดียวกันอาจไม่มีโอกาสได้เห็น

จุดร่วมเดียวกันจากห้องพักทั้งหมดที่ว่ามาที่ฉันพอจะนึกออกคือ พื้นที่เหล่านี้ไม่มีห้องนั่งเล่น ไม่มีห้องสำหรับลูกสาว ไม่มีห้องสำหรับลูกชาย และไม่เคยมีคำว่าส่วนตัว ทุกอย่างเกิดขึ้นในห้องและจบลงในห้องเดียวกัน

เราเหมือนกำลังถูกบีบให้แยกออกอย่างโดดเดี่ยวด้วยพื้นที่ราคาแพงที่ไม่เคยเพียงพอสำหรับการพักอาศัย ยิ่งเจริญมากก็ยิ่งมีมูลค่ามาก และหากคุณไม่มีเงินมากพอความเจริญที่ว่าก็มักขับไสให้เราไกลออกไปจากแหล่งความเจริญนั้น หรืออาจต้องยอมจ่ายมากขึ้นด้วยภาษีชีวิตรูปแบบอื่นๆ อย่างเวลา ความแออัด พื้นที่คับแคบ และความไม่สะดวกสบายไม่เคยได้รับการเหลียวแล

ความเหลื่อมล้ำตรงหน้ากำลังถ่างขยายออกจากกันไกลขึ้นทุกที
ในอีก 10 ปี ความฝันที่เราจะเป็น ‘เจ้าของบ้านสักหลัง’ ในเมืองกำลังจะกลายเป็นเรื่องไกลตัว
นิยามของบ้านอาจเหลือเพียงเพื่อให้เราได้หลับตาและเตรียมพร้อมสำหรับการทำงานในวันรุ่งขึ้น
และคนบนพื้นข้างล่างอาจไม่มีใครพูดถึงห้องพักในชั้นที่ 73 อีกต่อไป