ศิลปะสะท้อนเมือง

นิธิกร ซาโต้

“ศิลปะ” หลายคนคิดว่า ศิลปะก็คือการวาดรูปเรื่อยเปื่อยไปเรื่อย ๆ วาดภาพระบายสี ศิลปะก็มีอยู่แค่นี้ แต่ความจริงแล้ว ศิลปะคือสิ่งที่มนุษย์เป็นผู้สร้างสรรค์ขึ้นมา มีทั้งการแสดงออกทางความรู้สึก ความคิด และอารมณ์จากภาพที่ได้จากความจริงหรือจินตนาการที่คิดฝันขึ้นอย่างมีเจตนา (Fineart.CMU) การสะท้อนปัญหาเมือง ผ่านศิลปะเป็นที่สนใจในโลกปัจจุบัน โดยสื่อศิลปะที่นำเสนอออกมาได้มาจากปัญหาเมืองที่วัยรุ่น Gen ใหม่กำลังพบเจอ ผลของงานศิลปะแต่ละชิ้นจะสะท้อนข้อดีและข้อเสียของเมือง และกลายเป็นสื่อกลางทำให้ผู้เกี่ยวข้องเกี่ยวกับการพัฒนาเมืองได้รับรู้เห็นปัญหาจากสื่อศิลปะที่แสดงออกมา ศิลปะไม่ได้หมายถึงการวาดภาพออกแบบเท่านั้น การแสดง หนังสั้น สื่อดนตรี ภาพถ่าย รวมไปถึง งานเขียน งานการ์ตูน ก็เป็นสื่อศิลปะ

ศิลปะขับเคลื่อนเมืองได้อย่างไร

เมือง คือสิ่งที่มีอาคารสถาปัตยกรรมต่าง ๆ รวมกันเป็นจำนวนมาก พื้นฐานของการสร้างเมืองใช้ความคิดศิลปะเข้ามาประยุกต์ นั่นแสดงว่า เมืองเท่ากับความสร้างสรรค์ศิลปะ และความสร้างสรรค์ศิลปะเท่ากับการสรรค์สร้างเมือง พูดง่าย ๆ ก็คือ ศิลปะสร้างสรรค์เมืองและพัฒนาเมืองได้นั่นเอง ตัวอย่างประเทศญี่ปุ่น ได้มีการสร้างสรรค์ภาพวาด Tokyo 100 Views คือโปรเจ็คภาพของ Shinji Tsuchimochi ศิลปินนักวาดภาพประกอบชาวญี่ปุ่น ได้เอาบ้านเมืองของตนมาสร้างสรรค์เป็นผลงาน ถ่ายทอดบรรยากาศของกรุงโตเกียวผ่านภาษาภาพออกมาเป็นผลงาน 100 ชิ้นที่สะท้อนมุมมองของเมืองโตเกียว โดยใช้ลายเส้นที่ดูย้อนยุคมาผสมกับเสน่ห์แบบคอมมิค ใช้โทนสีที่อบอุ่นนอบน้อม และเรียบสงบจนเกือบจะเรียกได้ว่าเงียบเหงา บรรยากาศในแต่ละภาพเป็นมิติที่แตกต่างจากโตเกียวอันวุ่นวายฉูดฉาดด้วยสีสันแบบที่เรามักจะเห็นกัน ทำให้รู้สึกว่าท่ามกลางมหานครที่ใหญ่ที่สุดในโลก ก็ยังมีมุมเล็กๆ ที่เรายังไม่รู้จักอีกมากมาย นักท่องเที่ยวหรือคนที่ชมภาพไม่เคยสัมผัส ทำให้เกิดความอยากไปชมด้วยตนเอง นั่นก็แสดงถึงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจเมืองในอีกรูปแบบหนึ่งเช่นกัน

ที่มาภาพ https://www.behance.net/shinjitsuchimochi

ย่านรปปงงิ (Roppongi Hills) เมืองใหม่ของโตเกียว ที่มีปรัชญา “ศิลปะและชีวิต” สร้างสรรค์ให้เป็นรูปธรรมตั้งแต่ทางเดินเท้าไปจึงถึงอาคารทุกอาคาร จะมีงานศิลปะแฝงอยู่แทบทุกที่ และยังมีพิพิธภัณฑ์ศิลปะเลื่องชื่อ สรรค์สร้างเมืองใหม่แห่งนี้ให้มีเอกลักษณ์โดดเด่นชัดเจน

ที่มาภาพ https://www.roppongiartnight.com/2018/en/programs/9509

กรุงเทพฯ กับการเป็นเมืองศิลปะ

การสรรค์สร้างเมืองเป็นนวัตกรรมของเมืองที่กรุงเทพฯ ขาดหายไป เมื่อเปรียบเทียบกับมหานครอื่นทั่วโลกที่ให้ความสำคัญกับการผสมผสานงานศิลปะและความเป็นเมืองเข้าด้วยกัน เพราะในหลาย ๆ ประเทศมีความคิดที่ว่า การเดินทางในเมืองจะต้องมีความผ่อนคลาย หากวันใดรถติด คนแออัด ศิลปะในเมืองก็จะเยียวยาจิตใจ งานศิลปะจึงเปรียบเทียบเป็นยาบำบัดจิตใจให้คนในเมืองมีความสุขในทุกช่วงเวลา

ปฏิเสธไม่ได้ว่า กรุงเทพฯ นั้นก็เป็นหนึ่งในเมืองที่มีปัญหา เรื่องการจราจรนั้นสุดแสนจะแออัด ยิ่งช่วงเช้าก่อนทำงาน และช่วงหลังเลิกงาน รถติดแออัดมาก มองลอดกระจกรถออกไป ก็เห็นแต่รถเต็มไปหมด เห็นแล้วรู้สึกหมอง แต่ในบางสถานที่ เช่น ทางเดินเท้าบางจุด หรือรถไฟฟ้าใต้ดินก็มีงานศิลปะให้เห็นบ้าง แต่ก็ไม่ทั่วถึง ศิลปะที่เราเห็นกันบ่อย ๆ ในเมืองของเรา จึงมักแสดงออกถึงปัญหาที่คนเมืองจะพบเจอในชีวิตประจำวัน

ที่มาภาพ ปลุกกรุงเทพฯ สู่’เมืองศิลปะในอนาคต’ (thaipost.net)

ที่มาภาพ: สิรวิชญ์ จตุรภัทรานนท์

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการสื่อเสริมสร้างความเป็นพลเมืองไทย: การใช้สื่อและการมีส่วนร่วมในการส่งเสริมการเรียนรู้สิทธิและหน้าที่ของความเป็นพลเมืองเพื่อขับเคลื่อนเมืองน่าอยู่ในประเทศไทย โดยศูนย์ออกแบบและพัฒนาเมือง (UddC-CEUS) ในการสนับสนุนของกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์

ที่มาข้อมูล

พลเมืองตื่นรู้…เปลี่ยนวัยรุ่น ‘เจนมี’

“เมือง-ฝุ่น” ผลงานศิลปะสะท้อนปัญหาคนเมือง

“ศิลปะ” สรรค์สร้างกรุงเทพฯ

“โตเกียว 100 มุม” ภาพวาดน่ารักๆ ของมหานครที่หลายคนคุ้นเคยในมุมที่แตกต่าง

ยุวศิลปินไทย 58 ใช้ศิลปะสะท้อนสังคม เสียดสีพฤติกรรมเร่งรีบ-ความเห็นแก่ตัว

Post Views: 965