09/10/2024
Insight
“Data and The City” เมื่อจักรวาลของข้อมูลบรรจบกับเมือง
อดิศักดิ์ กันทะเมืองลี้
เมืองกับข้อมูลมีความเกี่ยวข้องกันอย่างไร ? ทำไมคนทำงานเมืองจึงต้องยุ่งกับเรื่องข้อมูลด้วย ?
วันนี้ The Urbanis ขอชวนชาวเมืองทุกท่านมาทำความรู้จักข้อมูลเมืองไปด้วยกัน
“เรื่องเมือง ถือเป็นเรื่องที่มีความ SEXY” เรื่องข้อมูลเองก็เช่นกัน
ปัจจุบันเรากำลังอยู่ใน ศตวรรษที่เรียกได้ว่าเป็น ศตวรรษเมือง ร่วมกับ ศตวรรษแห่งข้อมูลสารสนเทศ ท่ามกลางเมืองที่มีทั้ง “ความวุ่นวายและเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา” อีกทั้งทุกเรื่องราวในเมืองนั้นล้วนแต่มีความซับซ้อนคลุมเคลือ และเข้าใจได้ยาก ดังนั้นข้อมูลจึงช่วยให้เข้าใจถึงความเป็นไปของเมืองได้มากยิ่งขึ้น ด้วยกระเเสเหล่านี้จึงไม่สามารถปฎิเสธได้ว่า การทำงานพัฒนาเมืองจะต้องทำงานร่วมกับข้อมูล แสดงให้เห็นว่าข้อมูลมีความจำเป็นสำหรับการทำความเข้าใจเมืองนั้น ๆ ไม่ได้มีเพียงแต่ข้อมูลกายภาพของเมืองเท่านั้น หากแต่ยังต้องการข้อมูลอื่น ๆ ประกอบอีกด้วย
“เข้าใจเมือง ผ่านข้อมูล”
ในประสบการณ์การทำงานข้อมูลเมืองมากว่า 10 ปี ข้อมูลเมือง 3 ประเภทที่จำเป็น คือ (1) ข้อมูลกายภาพเมือง อาทิ อาคารบ้านเรือน ถนนทางเท้า เเม่น้ำ ลำคลอง ต้นไม้ ใบหญ้า และ (2) ข้อมูลประชากรเมือง นั่นคือ ผู้คนที่มีความหลากหลายในเมือง ต่างที่มา ต่างชนชั้น และต่างบทบาทหน้าที่ สุดท้ายคือข้อมูลที่ทรงพลังมากที่สุดในปัจจุบันนี้ นั่นคือ (3) ข้อมูลพฤติกรรมเมือง มันสามารถบอกมิติและระดับความสัมพันธ์ของพื้นที่เมือง ผู้คน และกิจกรรมของเมือง
จากข้อมูลทั้ง 3 มิติข้างต้น นำมาสู่การทำงานกับเมือง เป้าหมายก็เพื่อให้เกิดความเข้าใจในปัญหา สถานการณ์ของเมืองในมิติต่าง ๆ ตลอดจนหาแนวทางในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้คนในเมือง
การทำความเข้าใจเมือง 2 ด้าน ได้แก่
(1) การใช้ข้อมูลเพื่อทำความเข้าใจพื่นที่ของเมือง 3 ประเภท คือ ถิ่นที่อยู่ พื้นที่ทำงานและเรียน สุดท้ายคือพื้นที่ใช้ชีวิตนอกบ้าน นอกที่ทำงาน หากเข้าใจบริบทของพื้นที่ทั้ง 3 นี้ได้จะทำให้เข้าใจเมืองมากยิ่งขึ้น
(2) เข้าใจพฤติกรรมและกิจกรรมของเมือง 3 รูปแบบ คือ กิจกรรมการสรรค์สร้าง กิจกรรมการบริโภค และกิจกรรมการเคลื่อนที่เคลื่อนย้ายของผู้คนและสิ่งของในเมือง หากเข้าใจพื้นที่และกิจกรรมของเมืองแล้ว จะสามารถเข้าใจเมืองในแบบที่เป็น แบบที่เคยเป็น หรือ กำลังจะเป็นในอนาคต เพื่อตระเตรียม วางแผน และออกแบบเมืองให้เป็นเมืองที่เปิดกว้างสำหรับทุกคน
ตัวอย่างงานข้อมูลกับการพัฒนาเมืองนั้น อาจจะเริ่มต้นจากคำถามง่าย ๆ อย่างเช่น อะไร อยู่ที่ไหน ทำไมถึงอยู่ที่นั่น ไปจนถึงการสร้างนโยบายและยุทธศาสตร์ เพื่อการพัฒนาเมืองให้น่าอยู่ พร้อมทั้งเหมาะสมกับการใช้ชีวิตที่มีคุณภาพ
สุดท้ายแล้ว การที่ “ข้อมูล” เข้ามามีบทบาทกับเรื่องการพัฒนาเมือง ก็เพื่อให้คนที่ทำงานเรื่องเมือง หรือผู้คนในเมือง สามารถเข้าใจเมือง สามารถคิดวิเคราะห์ และวางแผนในการช่วยกันทำให้เมือง เป็นเมืองที่เข้าใจผู้คน และเปิดกว้างสำหรับการใช้ชีวิต นี่คือหน้าที่และความสำคัญของข้อมูลในงานเมือง
ติดตามเรื่องราวการพัฒนาเมืองได้ที่เพจ The Urbanis และ UDDC
Contributor
อดิศักดิ์ กันทะเมืองลี้
