Insight

ศาสนสถานมีบทบาทสำคัญอย่างมากในการเป็นศูนย์กลางของชุมชน ตลอดจนเป็นพื้นที่ทางสังคมของคนตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบัน หากมองบริบทของกรุงเทพมหานครจะพบว่า มีศาสนาสถาน ในรูปแบบของ “วัด” มากถึง 461 แห่ง วันนี้ The Urbanis จึงอยากชวนทุกท่านให้ลองคิดดูว่าหากมีการพัฒนาและปรับปรุงพื้นที่ของวัดบางส่วนให้กลายเป็นพื้นที่สีเขียวสาธารณะ เพื่อรองรับกิจกรรมทางเลือกสำหรับคน ทุกเพศ ทุกวัยในชุมชน เมืองของเราจะเป็นอย่างไร? วัด: โอกาสในการเพิ่มพื้นที่สีเขียวสาธารณะ หากพูดถึง pain point ของคนกรุงเทพฯ ในปัจจุบัน คิดว่าการขาดแคลนพื้นที่สีเขียวสาธารณะใกล้บ้าน ที่ผู้คนสามารถเข้าไปเดินเล่น ออกกำลังกาย หรือพักผ่อนหย่อนใจ คงเป็นหนึ่งในนั้น โดยจากข้อมูลของสำนักสิ่งแวดล้อม ปี พ.ศ. 2566 กรุงเทพมหานครมีพื้นที่สีเขียวต่อประชากรอยู่ที่ 7.63 ตร.ม./คน ซึ่งถือว่ายังต่ำกว่าเกณฑ์ที่องค์การอนามัยโลก (WHO) ที่ระบุไว้ที่ 9 ตร.ม./คน นอกจากนี้ หากดูจากแผนที่แสดงตำแหน่งสวนสาธารณะด้านล่าง จะเห็นได้ว่าบางเขตของกรุงเทพมหานครนั้นไม่มีสวนสาธารณะเลย และมีระยะการเข้าถึงอยู่ที่ 4.5 กิโลเมตรซึ่งถือว่าเป็นระยะที่คนไม่สามารถเดินไปได้ อย่างไรก็ตาม จากการวิเคราะห์ข้อมูลของวัดที่ขึ้นทะเบียนกับสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ จะเห็นได้ว่ากรุงเทพมหานคร โดยเฉพาะบริเวณเขตเมืองชั้นในนั้นมีการกระจุกตัวของวัดอยู่มาก ทั้งนี้ หากมีแนวคิดหรือแนวทางในการพัฒนาพื้นที่บางส่วนของวัด ซึ่งเป็นพื้นที่กึ่งสาธารณะอยู่แล้ว ให้เป็นพื้นที่สีเขียว […]

“ทำไมปัจจุบันเราต้องจ่ายเงินมากมายเพื่อแลกกับการบริการเพื่อสุขภาพ ทั้งที่เราควรจะมีพื้นที่สวนสาธารณะ สนามกีฬา และสถานที่ออกกำลังกายอย่างเพียงพอ” การออกกำลังกายในปัจจุบันนั้นมีความนิยมมากขึ้นหลังเกิดเหตุการณ์แพร่ระบาดของโควิด ทำให้ผู้คนหันมาสนใจการดูแลตัวเองมากขึ้น แต่จากการสำรวจพฤติกรรมของผู้คนพบว่าในปี 2564 นั้นผู้คนส่วนใหญ่นั้นมักจะนิยมการออกกำลังที่ฟิตเนส และที่บ้านตนเองเป็นส่วนใหญ่ แต่การออกกำลังกายที่ฟิตเนสนั้นต้องเสียค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้น ทำให้เห็นว่าพื้นที่สาธารณะนั้นมีไม่เพียงพอครอบคลุมพื้นที่สำหรับการออกกำลังกาย ทำให้ผู้คนหันไปเลือกการใช้ฟิตเนสและการออกกำลังกายที่บ้านเป็นส่วนมาก ดังนั้นควรจะมองหาโอกาสในการพัฒนาพื้นที่เหล่านี้ เพื่อสร้างทางเลือกในการออกกำลังกายมากขึ้น สถานที่การออกกำลังกับความนิยมในปัจจุบัน? พบว่า ผู้คนส่วนใหญ่เลือกการออกกำลังกายที่ฟิตเนสมากที่สุด คิดเป็น 63.4% โดยผู้คนส่วนใหญ่นั้นกลับมาสนใจการออกกำลังกายในฟิตเนสสูงจากช่วงก่อนโควิด-19 แพร่ระบาดอีกครั้ง รองลงมาคือบ้าน คิดเป็น 36.6% ซึ่งผู้คนมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมหลังจากที่มีการแพร่ระบาดโควิด-19 จากที่เคยไปสวนสาธารณะหรือสนามกีฬาเปลี่ยนมาเป็นการออกกำลังกายที่หน้าบ้านมากขึ้น (การกีฬาแห่งประเทศไทย, 2564) ข้อดีของการวิ่งที่ฟิตเนส และ สวนสาธารณะ โดยจะเป็นการเปรียบเทียบข้อดีสถานที่ระหว่างที่ฟิตเนสและที่สวนสาธารณะ ซึ่งประเภทของการออกกำลังกายจะเป็นการวิ่ง ซึ่งเป็นเทรนด์ที่มาแรงในปัจจุบัน ข้อดีของการวิ่งในฟิตเนส 1. ความสะดวกสบาย 2. กำหนดการวิ่งได้ 3. ก้าวขาอัตโนมัติ ลดการออกแรง 4. ปลอดภัย ไร้คน เด็ก และรถ 5. บังคับตัวเองให้มีวินัยในการออกกำลังกาย ข้อดีของการวิ่งในสวนสาธารณะ 1. บรรยากาศที่ดีกว่า 2. พื้นที่ในการวิ่งแตกต่างกันไป […]

ปทุมวัน เขตที่เปรียบเสมือนหัวใจอีกดวงหนึ่งของกรุงเทพฯ ด้วยการเป็นจุดเปลี่ยนถ่ายการคมนาคมที่สำคัญ เป็นแหล่งรวมย่านพาณิชยกรรมและพักผ่อนหย่อนใจที่พร้อมรองรับผู้คนทุกเพศทุกวัย เป็นศูนย์กลางแหล่งงานที่สำคัญจากการเป็นที่ตั้งของสำนักงานจำนวนมากทั้งภาครัฐและเอกชน เป็นแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญของเมืองจากการเป็นที่ตั้งของสถานศึกษาและสถานที่ส่งเสริมกิจกรรมการเรียนรู้ อีกทั้งเป็นย่านที่อยู่อาศัยของคนที่หลากหลาย จากการวิเคราะห์ข้อมูลย่านเดินได้ของโครงการเมืองเดินได้-เดินดี (Goodwalk) พบว่า ปทุมวันเป็นเขตที่มีค่าดัชนีเมืองเดินได้สูงเป็นอันดับต้น ๆ ของกรุงเทพฯ หมายถึง คนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่แห่งนี้ สามารถเข้าถึงสาธารณูปการในชีวิตประจำวันได้โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งพารถยนต์ แล้วเมืองเดินได้นี้ มีคนเดินมากแค่ไหน บทความนี้จะพาทุกท่านมาพบกับ 5 พฤติกรรมการเดินชาวปทุมวัน จากการลงพื้นที่สำรวจกลุ่มตัวอย่าง 200 คน ทั้งผู้อยู่อาศัย คนสัญจรผ่านไปมา นิสิต/นักศึกษา และคนทำงาน Fact ที่ 1: ชาวปทุมวันเดินไกลกว่าค่าเฉลี่ย ผลการสำรวจพฤติกรรมการเดินจากโครงการเมืองเดินได้-เดินดี พบว่า ระยะทางเฉลี่ยที่คนกรุงเทพฯ เต็มใจที่จะเดินในแต่ละครับ คือ ประมาณ 800 เมตร แต่สำหรับเขตปทุมวันคนส่วนใหญ่เดินไกลกว่านั้น โดยมีระยะทางเฉลี่ยอยู่ที่ 925 เมตร หรือไกลกว่าระยะทางเฉลี่ยของคนกรุงเทพฯ 15% และสามารถจำแนกคนเดินได้เป็น 3 กลุ่ม ตามระยะทาง คือ คนเดินสั้น คือ คนเดินไม่เกิน 400 […]

กรุงเทพมหานคร เมืองใหญ่ที่พบเจอกับภัยพิบัติอยู่เป็นประจำ เช่น ฝุ่นควัน PM2.5 น้ำรอระบาย ปรากฏการณ์เกาะความร้อนในเมือง ตลอดจนปัญหาสุขภาพของคนเมือง ในทางกลับกัน กรุงเทพฯ ยังเป็นเมืองที่มีพื้นที่สีเขียว ซึ่งมีบทบาทช่วยบรรเทาปัญหาดังกล่าวให้ทุเลาลงในปริมาณน้อยกว่ามาตรฐาน ทำให้ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้ การเพิ่มพื้นที่สีเขียวในเมืองกลายเป็นประเด็นสำคัญลำดับต้น ๆ ในการพัฒนาเมือง ที่ทุกคนให้ความสนใจหรืออาจจะอยากมีส่วนร่วม แต่เราเคยลองจินตนาการดูไหมว่า กรุงเทพที่กำลังทำให้ตัวเองเขียวขึ้นนั้น จะเขียวได้มากแค่ไหน? เขียวน้อย เขียวไกล แต่เขียวได้เท่าลอนดอน ปัจจุบัน พื้นที่สีเขียวสาธารณะในกรุงเทพมหานครถูกแบ่งเป็น 7 ประเภท ได้แก่ สวนระดับเมือง สวนระดับย่าน สวนหมู่บ้าน สวนชุมชน สวนหย่อมขนาดเล็ก สวนถนน และสวนเฉพาะทาง (เช่น สวนบริเวณอนุสาวรีย์) ซึ่งส่วนใหญ่สำนักสิ่งแวดล้อม กทม. เป็นผู้ดูแล พื้นที่สีเขียวสาธารณะทั้งหมดนี้ มีพื้นที่รวม 42 ตารางกิโลเมตร เพียงแค้ 2.7% ของพื้นที่กรุงเทพฯ หรือเทียบเท่าพื้นที่เขตบางเขน และเมื่อพิจารณาจากขนาดต่อประชากร พบว่ากรุงเทพฯ นั้น มีพื้นที่สีเขียว 7.7 ตารางเมตรต่อคน และเข้าถึงได้ในระยะทางเฉลี่ยประมาณ […]

เมืองมีความซับซ้อน หลากหลาย เป็นพื้นที่แห่งโอกาสและความเหลื่อมล้ำ กรุงเทพมหานครเองก็เป็นเช่นนั้น เป็นเมือง VUCA ที่รายล้อมไปด้วยความผันผวน (Volatility) ความไม่แน่นอน (Uncertainty) ความซับซ้อน (Complexity) และความคลุมเครือ (Ambiguity) ดังนั้น การเข้าใจเมืองจึงไม่ควรมองเพียงมิติทางกายภาพเพียงอย่างเดียว แต่ควรมีแว่นกรองหรือมุมมองที่หลากหลาย ทั้งมิติกายภาพ สังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ที่จะช่วยสร้างการขับเคลื่อนเมืองให้เกิดการพัฒนาไปได้อย่างยั่งยืน กรุงเทพมหานคร เป็นเมืองหลวงของประเทศไทย มีลักษณะเป็น “เมืองโตเดี่ยว” เป็นเมืองใหญ่ที่สุดของประเทศ มีสัดส่วนของเศรษฐกิจร้อยละ 36.3 ของ GDP ทั้งประเทศ เต็มไปด้วยผู้คนที่หลากหลายรวมกว่า 9 ล้านคน มีกิจกรรมที่ซับซ้อน ผู้คนที่หลากหลายนำมาซึ่งกิจกรรมการใช้ชีวิตและกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่หลากหลายตามมา ทั้งย่านการอยู่อาศัย ย่านพาณิชยกรรม ย่านประวัติศาสตร์ ที่กระจายตัวและผสมผสานกันอยู่ทั่วเป็น อีกทั้ง เป็นเมืองที่มีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลา ทั้งระบบขนส่งมวลชน โครงการขนาดใหญ่ พื้นที่สวน พื้นที่นันทนาการ และอีกมากมาย ตลอดจนเป็นเมืองที่มีความวุ่นวายและชีวิตชีวาทั้งกลางวันและกลางคืน จึงทำให้กรุงเทพฯ มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อประเทศไทยทั้งในทางเศรษฐกิจ การเมืองและสังคม นอกจากนี้ กรุงเทพฯ ยังเป็นหมุดหมายของการเดินทางท่องเที่ยวจากทุกมุมโลก […]

กรุงเทพฯ เมืองใหญ่ที่ขึ้นชื่อเรื่องรถติดจนกลายเป็นภาพจำของทั้งต่อผู้อยู่อาศัยและนักท่องเที่ยว สภาพการจราจรที่สาหัส ส่งผลเสียต่อคุณภาพชีวิตคนกรุงมาอย่างยาวนาน โดย TomTom Traffic Index ระบุว่า ในปี 2562 กรุงเทพเป็นเมืองที่มีสภาพการจราจรติดขัดมากเป็นอันดับ 11 ของโลก และเป็นอันดับ 3 ของอาเซียน รองจากกรุงมะนิลา ประเทศฟิลิปปินส์ และกรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย ทำให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่างก็พยายามแก้ปัญหานี้มาทุกยุคสมัย เพื่อหวังจะยกระดับคุณภาพชีวิตด้านการเดินทางสัญจรในเมือง และไม่ต้องเจอกับปัญหารถติดอีกต่อไป ทั้งการตัดถนนสายใหม่ ขยายถนนสายเดิม หรือการพัฒนาขนส่งสาธารณะ ทำให้กรุงเทพฯ และปริมณฑล เป็นเมืองที่มีรูปแบบการเดินทางให้เลือกหลากหลาย ทั้งขนส่งสาธารณะระบบหลัก (mass transport) เช่น รถไฟฟ้า รถเมล์ และเรือ และขนส่งสาธารณะระบบรอง (feeder) เช่น รถตู้ รถสองแถว แท็กซี่ ตุ๊กตุ๊ก และวินมอเตอร์ไซค์ ซึ่งในบทความนี้ จะขอกล่าวถึงเฉพาะขนส่งสาธารณะระบบหลักหรือขนส่งมวลชน ซึ่งสามารถขนส่งคนได้ครั้งละมาก ๆ มีการกำหนดเส้นทาง จุดรับ-ส่ง เวลาให้บริการ และค่าโดยสารที่แน่นอน นับตั้งแต่รถไฟฟ้า BTS […]