ณิชากร เรียงรุ่งโรจน์

ปัญหาขยะ กับเมืองขนาดใหญ่อย่างกรุงเทพมหานครเป็นปัญหาที่แก้ไม่ตก อันเนื่องมาจากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการขาดการคัดแยกขยะจากต้นทาง การขนย้าย การจัดการขยะ ด้วยความที่กรุงเทพฯ เป็นเมืองขนาดใหญ่ที่มีประชากร 5 ล้านกว่าคน ยังไม่นับรวมประชากรแฝงและนักท่องเที่ยวต่างชาติอีก 4 ล้านกว่าคน เมื่อเทียบกับเมืองหลวงในประเทศอื่นๆ จึงไม่แปลกใจเลยที่ปัญหาขยะจะเป็นปัญหาใหญ่ที่สุดเรื่องหนึ่งของกทม. ทราบกันหรือไม่ว่าเมื่อปลายปีที่ผ่านมา กรุงเทพฯ มีขยะปริมาณขยะมูลฝอยที่เก็บได้จำนวนทั้งหมด 3 ล้านตัน เมื่อเทียบเป็นรถบรรทุกสิบล้อแล้ว ในแต่ละวันเราทิ้งขยะเท่ากับรถบรรทุกสิบล้อกว่า 360 คันเลยทีเดียว และเมื่อดูงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2565 พบว่ากทม.มีแผนงานจัดการมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล งบประมาณจำนวน 4,639,731,855 บาท อย่างไรก็ตาม แม้ว่าการจัดการขยะจะต้องอาศัยโครงสร้างในการบริหารจัดการในกระบวนการต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการเก็บภาษี การคัดแยก การเดินรถ การกำจัด แต่สิ่งหนึ่งที่มีความสำคัญไม่แพ้ขั้นตอนอื่นๆ ก็คือการสร้างแรงจูงใจให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการคัดแยกขยะตั้งแต่ต้นทาง วันนี้ The Urbanis จึงอยากพาผู้อ่านมาชมกรณีศึกษาจากประเทศต่างๆ ว่าเขาทำอย่างไรให้ ‘ต้นทาง’ มีการคัดแยกขยะมากขึ้น เพื่อลดภาระปัญหาขยะในกระบวนการต่อๆ ไป The Green Dot ประเทศเยอรมัน ที่มาภาพ Legislation: a final […]

ว่ากันว่าเด็กและเยาวชนคืออนาคตของชาติและพวกเขาคือคนที่จะเติบโตและอยู่อาศัยในเมืองนี้ต่อไป ฉะนั้นแล้วการพัฒนาเมืองจะไม่ต้องคำนึงถึงกลุ่มเด็กและเยาวชนได้อย่างไร ในเมื่อพวกเขาเองก็เป็นส่วนหนึ่งของเมืองเช่นเดียวกัน แล้วในปัจจุบันเมืองของเราได้สร้างอนาคตร่วมกับเด็กมากแค่ไหน  หลายคนคงเคยได้ยินประโยคที่ว่า ‘คนสร้างไม่ได้ใช้ คนใช้ไม่ได้สร้าง’ หลายครั้งที่พื้นที่สาธารณะไม่ตอบโจทย์ผู้ใช้งาน เพราะผู้ที่เป็นคนสร้างไม่ได้ลงมาใช้จริง หรืออาจไม่เข้าใจความต้องการหรือพฤติกรรมการใช้งานของคนบางกลุ่ม ปัญหาแบบนี้ก็เกิดได้กับกลุ่มเด็กๆ เช่นกัน อาทิ ปุ่มกดไฟข้ามถนนใกล้โรงเรียนอยู่สูงเกินกว่าที่เด็กจะเอื้อมถึง การมีสนามเด็กเล่นที่มีเครื่องเล่นไม่ตอบโจทย์ความต้องการของเด็กในพื้นที่ ฯลฯ แล้วจะดีกว่าไหมถ้าเด็กๆ ได้มีส่วนร่วมในการออกแบบพื้นที่ที่ตนเองอยู่  ในเมื่อเด็กและเยาวชนก็เป็นผู้ใช้งานพื้นที่ภายในเมือง พวกเขาเหล่านี้ก็ควรมีสิทธิในการร่วมสร้างเช่นกัน วันนี้เราจึงอยากชวนผู้อ่านมารู้จักกับโครงการพัฒนาที่ให้ความสำคัญเด็กๆ ในพื้นที่ และสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมด้วยกันกับเด็กๆ ในการพัฒนาเมืองจากตัวอย่างในต่างประเทศ วันนี้เราจะมาเล่าและทําให้เห็นว่าเด็กและเยาวชนสามารถเข้ามามีส่วนร่วมและมีเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาเมืองได้ เพราะเราเชื่อว่าเมืองที่ดีคือเมืองที่เป็นมิตรแม้แต่กับเด็ก แล้วเหตุใดในการออกแบบวางแผนเพื่อพัฒนาเมืองจึงจะไม่ให้เด็กและเยาวชนเข้ามามีส่วนร่วม เพราะในท้ายที่สุดเด็กๆ กลุ่มนี้เองคือกลุ่มที่จะเติบโตและอยู่กับเมืองต่อไป  โครงการ Neighbourhood Nature Play เมืองคิทเชนเนอร์ ประเทศแคนาดา โครงการ Neighbourhood Nature Play ใช้เวลากว่า 2 ปี กับการเปลี่ยนแปลงสวนสาธารณะ Gzowski Park และ Kingsdale Park ที่ทรุดโทรม ให้กลายเป็นพื้นที่ศูนย์กลางชุมชนและเป็นสวนที่สภาพแวดล้อมอุดมไปด้วยธรรมชาติสำหรับเด็กๆ  โครงการนี้จัดทำโดย Evergreen องค์กรพัฒนาเมืองไม่แสวงหาผลกำไรในประเทศแคนาดา มีเป้าหมายในการให้เด็กๆ เข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาเมืองผ่านการทำโครงการ […]

“Not All Heroes Wear Capes” เป็นวลีที่มักจะใช้กล่าวชื่นชมผู้คนทั่วๆ ไปในชีวิตประจำวันที่ทำความดี หรือกระทำการที่กล้าหาญหรือน่าประทับใจ เช่นลงไปช่วยลูกหมาที่กำลังจะจมน้ำ ช่วยทำคลอดฉุกเฉินบนรถแท็กซี่ เปรียบเสมือนเป็นฮีโร่ที่เข้ามาช่วยเหลือในยามที่ต้องการ รู้หรือไม่ว่าในเมืองของเราก็มีฮีโร่ไร้ผ้าคลุมไหล่ที่ใครๆ ก็มักจะเจอในชีวิตประจำวัน แต่บางครั้งเราอาจไม่ทันได้นึกถึงพวกเขาในแง่มุมนี้สักเท่าไหร่ เพราะหลายคนคงเคยชินกับปัญหาภายในเมืองและการมีฮีโร่เหล่านี้ไปเสียแล้ว อย่างเวลาที่เรากำลังจะไปทำงานสายเพราะรถติด คนที่เรานึกถึงคงไม่ใช่ใครที่ไหนนอกจากพี่วินมอเตอร์ไซค์ที่จะพาเราไปถึงที่ทำงานได้อย่างฉับไวราวกับมีพลังซุปเปอร์สปีท หรืออย่างเวลาที่เราขี้เกียจออกไปซื้อกับข้าวเพราะตลาดอยู่ไกลเหลือเกิน เรายังมีแม่ค้าพ่อค้ารถกับข้าวหรือรถพุ่งพวงที่มาส่งวัตถุดิบถึงหน้าบ้าน หรืออย่างเวลาที่เราอยากโล๊ะกองกระดาษ เอกสารที่มีอยู่เต็มบ้านเราคงจะนึกถึงซาเล้ง คนรับเก็บของเก่าเป็นแน่  วันนี้ The Urbanis จะพาไปรู้จักกับเหล่าฮีโร่ที่ถือกำเนิดมาจากปัญหาเมืองกัน ยอดมนุษย์วิน ฮีโร่แห่งความเร็ว จากบทความ มหานครซอยตัน ได้กล่าวว่า กว่า 45% ของความยาวถนนทั้งหมดในกรุงเทพฯ เป็นซอยตันแม้แต่ในพื้นที่เขตเมืองชั้นในที่ดูเหมือนว่าโครงข่ายถนนจะมีรูปแบบเป็นตารางกริด แต่กลับมีซอยตันแฝงอยู่เป็นจำนวนมาก และจากผลการสำรวจเกี่ยวกับแนวโน้มการใช้รถยนต์และการจราจรติดขัดในหลายเมืองในภูมิภาคอาเซียนของ Uber ได้กล่าวว่าคนกรุงเทพจะต้องเสียเวลาไปกับรถติดโดยเฉลี่ย 72 นาทีในแต่ละวัน และอีก 24 นาทีเพื่อวนหาที่จอดรถ แทนที่จะมีเวลาไปสังสรรค์หรือใช้เวลาให้เกิดประโยชน์ คนกรุงฯ กับเรื่องการเดินทางเป็นปัญหาที่แก้ไม่ขาด ตั้งแต่เรื่องของขนส่งสาธารณะที่ไม่มีประสิทธิภาพ ทำให้เราต้องรอเก้อเป็นชั่วโมง ปัญหาที่ทำงานไกลบ้าน  ขนส่งไม่เชื่อมต่อกันเป็นโครงข่ายเดียว ปัญหารถติด ปัญหาซอยลึกซอยแคบ บ้านห่างจากป้ายรถประจำทางมาก ยิ่งตอนกลางคืนหรือซอยเปลี่ยวๆ […]

วิชาหน้าที่พลเมือง หรือ Civic/Citizenship Education เป็นวิชาที่ช่วยให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะ ความเข้าใจเพื่อเตรียมความพร้อมผู้เรียนสู่การมีส่วนร่วมในสังคมอย่างเต็มที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การให้ความรู้เรื่องการเป็นพลเมือง ควรส่งเสริมให้ผู้เรียนตระหนักและเข้าใจระบอบประชาธิปไตย การบริหารจัดการของภาครัฐ ตลอดจนวิธีปฏิบัติตามกฎหมาย การสอนควรส่งเสริมให้ผู้เรียนมีทักษะและความรู้ในการชั่งน้ำหนักหลักฐาน อภิปราย และให้เหตุผลการสำรวจประเด็นทางการเมืองและสังคมอย่างมีวิจารณญาณ นอกจากนี้ยังควรเตรียมนักเรียนให้พร้อมเข้าสู่สังคมในฐานะพลเมืองที่มีความรับผิดชอบ หรือหากสรุปให้เข้าใจอย่างง่าย คือที่ปลูกฝังให้ผู้เรียนเป็นพลเมืองที่ดีของสังคมนั้นเอง แล้ววิชาหน้าที่พลเมืองสำคัญกับเมืองน่าอยู่อย่างไร? วิชาหน้าที่พลเมืองปลูกฝังให้ผู้เรียนเป็นพลเมืองตื่นรู้ ที่จะเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนสำคัญในการสร้างให้เกิดเมืองน่าอยู่ หากเรามองในระดับที่เล็กลงอย่างหมู่บ้าน หากผู้คนในหมู่บ้านของเราปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ที่หมู่บ้านกำหนดไว้ ทุกคนเคารพในสิทธิของกันและกัน รักษาทรัพย์สินส่วนกลาง ผู้คนมีปฏิสัมพันธ์กัน ช่วยเหลือกัน หมู่บ้านคงเป็นหมู่บ้านที่น่าอยู่ไม่ใช่น้อย หากเรากลับมามองที่ระดับเมือง การที่ผู้คนภายในเมืองมีความเป็นพลเมือง ทำตามกฎระเบียบ รักษาและหวงแหนทรัพย์สินสาธารณะ ไปใช้สิทธิเลือกตั้งเพื่อเลือกผู้แทนที่มีนโยบายการพัฒนาเมืองที่ตรงกับความต้องการของเรา หรือการเข้าไปมีส่วนร่วมในการตัดสินใจโครงการพัฒนาต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต รวมไปถึงการรักษาสิทธิต่างๆ เช่นการเรียกร้องการจัดสรรงบประมาณให้มีประสิทธิภาพ งบประมาณถูกนำไปใช้กับโครงการที่มีความจำเป็นและตอบโจทย์กับคนจำนวนมาก เราคงเข้าใกล้การอาศัยในเมืองน่าอยู่อีกก้าว การจะปลูกฝังพลเมืองให้กลายเป็นพลเมืองตื่นรู้ที่ช่วยเคลื่อนเมืองได้นั้น จำเป็นต้องมีการปลูกฝังตั้งแต่เด็ก และขัดเกลาอย่างต่อเนื่อง โรงเรียนจึงถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญ ที่จะส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนให้กลายเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพ รู้ถึงสิทธิขั้นพื้นฐานและบทบาทหน้าที่ของตนเอง ซึ่งในปัจจุบันจะเห็นได้ว่าเรื่องสิทธิและหน้าที่ถูกพูดถึงบ่อยครั้ง โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและเยาวชน ที่ในช่วงหลายปีมานี้ มีความตื่นตัวอย่างมาก วันนี้ The Urbanis จึงอยากพาทุกท่านมาดูและตั้งคำถามผ่านตัวอย่างการเรียนการสอนของต่างประเทศและของไทยกัน นักเรียน โรงเรียน […]