ณิชากร เรียงรุ่งโรจน์

นักศึกษาผังเมืองจบใหม่ที่อยากมองเมืองในแง่มุมที่หลากหลาย

The Underline Miami เพราะเห็นคุณค่าพื้นที่ร้าง ประชาชนจึงอยากสร้างความเปลี่ยนแปลง

31/05/2021

ใต้เส้นทางรถไฟฟ้าเป็นพื้นที่สาธารณะที่คนมักมองข้าม ความเป็นจริงแล้วพื้นที่ประเภทนี้สามารถฟื้นฟูให้เกิดประโยชน์กับเมืองได้ หลายคนอาจจะเคยเห็นการเปลี่ยนพื้นที่ว่างใต้ทางด่วนเป็นสนามกีฬา บูธจำหน่ายสินค้า หรือเป็นพื้นที่จอดรถกันมาบ้าง จริง ๆ แล้วพื้นที่ว่างเหล่านี้ อาจมีศักยภาพที่จะเป็นได้มากกว่านั้น ยกตัวอย่างเช่นโครงการ The Underline โครงการเปลี่ยนแปลงพื้นที่รกร้างใต้เส้นทางรถไฟฟ้า ที่ล่าสุดเพิ่งได้รับรางวัล The Monocle Design Awards 2021 ในสาขาสุดยอดนวัตกรรมเมือง (Best Urban Intervention) ไปสด ๆ ร้อนๆ The Underline โครงการเปลี่ยนพื้นที่รกร้างสู่การใช้งานที่หลากหลาย The Underline คือ โครงการปรับปรุงพื้นที่สาธารณะรกร้างว่างเปล่ากว่า 120 เอเคอร์ ใต้เส้นทางรถไฟฟ้าเส้นยาว 10 ไมล์ ให้เป็นสวนสาธารณะเส้นตรง (linear park) เพื่อเป็นทางสาธารณะของเมือง (urban trail) ที่มีการใช้งานที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นเส้นทางปั่นจักรยาน ทางเดินในเมือง สนามบาสเก็ตบอล สนามฟุตบอล ยิมกลางแจ้ง สวนผีเสื้อ พื้นที่นั่งเล่น ทั้งยังเพื่อเป็นจุดหมายปลายทางของศิลปะมีที่มีชีวิต และเป็นพื้นที่เชื่อมต่อระบบขนส่งสาธารณะ กิจกรรมที่เกิดขึ้นล้วนส่งเสริมสุขภาวะของคนเมือง […]

ส่อง 6 ฮอตสปอต นครโฮจิมินห์ซิตี เครื่องมือสร้างเมืองนวัตกรรมแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

20/05/2021

ภาพปกโดย Photo by Q.U.I on Unsplash รู้หรือไม่ กรุงเทพฯ มีแผนการพัฒนาย่านนวัตกรรมมากมายหลายพื้นที่ อาทิ ย่านรัตนโกสินทร์ ราชเทวี กล้วยน้ำไท ลาดกระบัง ปุณณวิถี ฯลฯ โดยมีเป้าหมายสำคัญให้ย่านนวัตกรรมเป็นเครื่องมือขับเคลื่อนเศรษฐกิจของเมืองและประเทศ เช่นเดียวกับประเทศเพื่อนบ้านในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่างเวียดนาม ที่มีแนวคิดในการพัฒนาย่านนวัตกรรมเช่นเดียวกัน วันนี้เราจะพาไปดูการสร้างย่านนวัตกรรมในเมืองที่ใหญ่ที่สุดของเวียดนามอย่าง “นครโฮจิมินห์ซิตี้” (Ho Chi Minh City) หลายคนอาจสงสัยว่าย่านนวัตกรรมมันคืออะไร? ข้อมูลของสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (NIA) ระบุว่า ย่านนวัตกรรม (Innovation District) เป็นแนวคิดใหม่ของการวางแผนและออกแบบพื้นที่และสังคมเมืองบนหลักการของการพัฒนาเมือง หรือย่านที่ดึงดูดกลุ่มผู้ประกอบการธุรกิจนวัตกรรมให้รวมกันเป็นคลัสเตอร์ โดยการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน เครื่องมือและกลไกที่เอื้อต่อการประกอบธุรกิจและส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้พักอาศัยและผู้ดำเนินกิจกรรมในย่าน เพื่อให้เกิดการเชื่อมต่อผู้คนและไอเดียภายในย่าน (connecting) รวมถึงการมีกลไกที่ส่งเสริมการสร้างสรรค์นวัตกรรม สร้างสรรค์สิ่งใหม่ร่วมกัน (co-creation) แบ่งปันความรู้ระหว่างกัน (knowledge sharing) ของชุมชน ธุรกิจ และหน่วยงานในพื้นที่ โมเดลย่านนวัตกรรมแบบเกลียว 3 สาย (triple helix model of innovation […]

สำรวจ 5 พื้นที่และสถาปัตยกรรมสร้างสรรค์เพื่อสรรสร้างแหล่งเรียนรู้ของเมือง

18/05/2021

ภาพโครงการ Weiliu Wetland Park จาก http://landezine.com/ เมืองของเรามีพื้นที่หรืออาคารสาธารณะที่ช่วยส่งเสริมให้คนในเมืองเกิดการเรียนรู้อยู่บ้าง แต่ก็เรียกได้ว่ายังไม่เพียงพอ โดยเฉพาะผู้อาศัยนอกพื้นที่เขตเมืองชั้นในที่ยากจะเข้าถึงพื้นที่สาธารณะเพื่อการเรียนรู้ ซึ่งมักจะกระจายในเมืองชั้นใน จากข้อมูลของศูนย์ออกแบบและพัฒนาเมือง (UddC-CEUS) โดยโครงการอนาคตเมืองแห่งการเรียนรู้ (The Future of Learning City) พบว่า กรุงเทพฯมีสาธารณูปการสนับสนุนการเรียนรู้เฉลี่ยเพียง 35 % เท่านั้น จากบทความ กรุงเทพฯ สู่การเป็นมหานครแห่งการเรียนรู้ อ่านต่อ เป็นไปได้หรือไม่ว่า พิพิธภัณฑ์ สวนสาธารณะ ศาลากลางจังหวัด ห้องสมุด แม้แต่สนามเด็กเล่น พื้นที่หรืออาคารสาธารณะเหล่านี้ จะมีบทบาทที่มากกว่าและหลากหลายกว่าที่เป็นอยู่ วันนี้เราจะพาไปดูเหล่าโครงสร้างพื้นฐานสาธารณะที่ช่วยส่งเสริมให้คนเกิดการเรียนรู้ ควบคู่ไปกับฟังก์ชันการใช้งานอื่นๆ ที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น สวนสาธารณะที่เป็นแหล่งเรียนรู้ทางชีวภาพและวิถีชีวิตของชุมชน พิพิธภัณฑ์ที่เป็นทั้งที่แสดงผลงานศิลปะ วัฒนธรรมและเป็นทั้งแหล่งขับเคลื่อนเศรษฐกิจชาวแอฟริกัน-อเมริกันในพื้นที่ไปพร้อมๆกัน อาคารศูนย์การเรียนพุทธศาสนาที่เปิดให้คนในชุมชนมาทำกิจกรรมร่วมกัน ศูนย์กลางการเรียนรู้ชุมชนที่เป็นทั้งโรงเรียนและพื้นที่สาธารณะ และการเปลี่ยนแปลงอาคารประวัติศาสตร์สู่ศูนย์วัฒนธรรมครบวงจร Weiliu Wetland Park โครงสร้างสีเขียวเชื่อมโยงชุมชนกับธรรมชาติ Weiliu Wetland Park เป็นพื้นที่สวนสาธารณะ สร้างขึ้นบนพื้นที่ราบลุ่มของแม่น้ำ Wei […]

ครึ่งศตวรรษของการเปลี่ยนเมืองโคเปนเฮเกน จากเมืองแห่งรถยนต์สู่เมืองเดินเท้าที่มีชีวิตชีวา

11/05/2021

ถนน Strøget เป็นถนนเก่าแก่สายสำคัญของเมืองโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมาร์ก และเป็นถนนทางเดินเท้า (pedestrian streets) สายยาวที่สุดแห่งหนึ่งในยุโรป ปัจจุบันถนนสายนี้มีชื่อเสียง เต็มไปด้วยร้านค้ามากมาย และยังเป็นพื้นที่สาธารณะให้คนมาแฮงค์เอาท์ นั่งกินดื่มชมการแสดงบนท้องถนน เช่น ดนตรีสด มายากล และกายกรรม ฯลฯ แต่กว่า Strøget จะมีชีวิตชีวาเหมือนทุกวันนี้ ถนนเส้นนี้ผ่านอะไรมาบ้าง? ราว 60 ปีก่อน เมืองโคเปนเฮเกนก็ประสบปัญหาเดียวกับหลายเมืองทั่วโลก นั่นคือ เมืองเต็มไปด้วยรถยนต์ กระทั่งปี 1962 ถนนและจัตุรัสกลางกรุงโคเปนเฮเกนทั้งหมด กลายเป็นเส้นทางสัญจรของยานพาหนะและเป็นพื้นที่จอดรถ จากความนิยมใช้รถยนต์ส่วนบุคคล และในปีเดียวกันก็เป็นจุดเริ่มต้นของโครงการสร้างถนนคนเดินในเมืองโคเปนเฮเกน (The Pedestrianization of Copenhagen) โครงการเริ่มต้นทดลองที่ถนน Strøget แน่นอนว่าการเปลี่ยจากถนนรถวิ่งเป็นถนนคนเดินระยะทาง 1.15 กม. เป็นความพยายามเปลี่ยนแปลงที่ท้าทายมาก และก่อให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์มากมาย เช่น “ถนนคนเดินไม่มีทางสำเร็จในสแกนดิเนเวีย” “ไม่มีรถยนต์หมายความว่าไม่มีลูกค้าและไม่มีลูกค้าหมายความว่าไม่มีธุรกิจ” “สภาพอากาศที่ชื้นของเดนมาร์กนั้นจะทำให้การจราจรปิดถนนเป็นหายนะ อีกทั้งด้วยการเดินเท้าออกมาทำกิจกรรมกลางแจ้งนั้นไม่เข้ากับวัฒนธรรมของเดนมาร์ก” “เราไม่ใช่คนอิตาลี เราไม่อยากจะเดิน” อย่างไรก็ตาม the City of […]

สำรวจ 5 เมืองเดินได้ เปลี่ยนถนนเป็นพื้นที่สาธารณะ จากโครงการทดลองที่ชวนคนเมืองมีส่วนร่วม

05/05/2021

ภาพปกจาก https://www.publicspace.org/works/-/project/k081-poblenou-s-superblock เมืองเราที่อยู่อาศัยประสบกับปัญหามากมาย ไม่ว่าด้านเศรษฐกิจ สังคม หรือสิ่งแวดล้อม ผู้คนจึงเริ่มให้ความสำคัญกับแนวคิดการพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืนมากขึ้น การเคลื่อนที่ในเมือง (urban mobility) ก็เป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่จะช่วยส่งเสริมให้สภาพแวดล้อมและคุณภาพชีวิตของผู้คนภายในเมืองดีขึ้น หันมามองประเทศไทยที่ยังคงให้ความสำคัญกับการใช้รถยนต์ส่วนตัวในการเดินทาง ทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมา เช่น ปัญหามลภาวะทางเสียง ปัญหามลภาวะทางอากาศ ฝุ่น PM 2.5 ฯลฯ ส่วนหนึ่งที่จะสามารถแก้ปัญหาเหล่านี้ได้คือการสนับสนุนรูปแบบการเดินทางทางเลือก เช่น การใช้ขนส่งสารธารณะ การเดินเท้า การปั่นจักรยาน ทว่า กรณีประเทศไทย ถนนและผิวจราจรถูกสร้างมาโดยให้ความสำคัญกับรถยนต์เป็นอันดับแรก และลืมที่จะออกแบบเพื่อผู้คนที่เดินเท้า ปั่นจักรยาน หรือคนใช้งานวีลแชร์ เราจึงขอยกตัวอย่างโครงการทดลองใน 5 เมืองทั่วโลก ที่ช่วยสะท้อนให้เห็นถึงมุมมองการใช้ถนนว่าไม่ใช่แค่เป็นพื้นที่สำหรับรถยนต์เท่านั้น แต่เป็นได้มากกว่านั้น เมืองเคปทาวน์: ปิดถนนวันหยุดแล้วออกมาเล่นสนุกในเมือง เริ่มต้นที่ เมืองเคปทาวน์ (Cape Town) ประเทศแอฟริกาใต้ กับโครงการ Open Streets Day จัดตั้งโดยองค์กร Open Streets Cape Town (OSCT) […]

เบื้องหลังการพัฒนาย่าน Marunouchi จากยุทธศาสตร์ co-creation ของรัฐบาลและเอกชน

29/04/2021

ภาพปกโดย City photo created by tawatchai07 – www.freepik.com เคยสงสัยไหมว่าถ้ารัฐบาลทำโปรเจกต์ร่วมกับเอกชนหน้าตาจะออกมาเป็นอย่างไร? เราอยากชวนทำความรู้จักโครงการพัฒนา ย่านมารูโนอูจิ (Marunouchi) ย่านศูนย์กลางเศรษฐกิจใจกลางเมืองโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ที่เกิดจากความร่วมมือระหว่างรัฐบาลและเอกชน ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักย่านนี้คร่าวๆ กันก่อน Marunouchi เป็นย่าน office builing แห่งแรกของญี่ปุ่น ตั้งอยู่ระหว่างพระราชวังอิมพีเรียล และสถานีรถไฟสำคัญอย่างสถานีรถไฟโตเกียว สถานีรถไฟที่มีจำนวนรถไฟระหว่างเมืองเข้าออกคับคั่งที่สุดอันดับหนึ่งของญี่ปุ่น (มากกว่า 3,000 เที่ยวต่อวัน) Marunouchi ยังอยู่ติดกับย่านกินซา (Ginza) ย่านพานิชยกรรมขนาดใหญ่ที่มีชื่อเสียงระดับโลก และย่านคาซูมิงาเซกิ (Kasumigaseki) อันเป็นที่ตั้งของสำนักงานราชการจำนวนมาก ย่านคันดะ (Kanda) ที่เป็นย่านการศึกษา และย่านนิฮงบาชิ (Nihonbashi) ที่เป็นย่านการค้าขายและย่านประวัติศาสตร์ ปัจจุบัน Marunouchi มีอาคารในพื้นที่ทั้งหมดราวๆ 700 เฮกตาร์ มีอาคารกว่าร้อยอาคาร มีธุรกิจในพื้นที่กว่า 4,000 ธุรกิจ และมีผู้คนเข้ามาทำงานในพื้นที่นี้กว่า 230,000 คนต่อวัน เห็นได้ว่าย่านมารูโนอูจิ Marunouchi […]