01/09/2020

Public Realm

18 พฤษภา วันพิพิธภัณฑ์สากล ย้อนรอยความสำคัญย่านกะดีจีน-คลองสาน

The Urbanis

 

หลายคนอาจจะยังไม่ทราบว่าวันที่ 18 พฤษภาคม ถูกจัดให้เป็นวันพิพิธภัณฑ์สากล หรือ International Museum Day เพื่อให้ประชาชนได้ตระหนักถึงความสำคัญของสถานที่แห่งนี้ นับว่าเป็นสถานที่สำหรับการเรียนรู้และจัดเก็บเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ไว้มากมาย และเนื่องในวันพิพิธภัณฑ์สากลเราจะขอพูดถึงเรื่องราวความงดงามเกี่ยวกับพิพิธภัณฑ์ที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ย่านกะดีจีน-คลองสาน

วันพิพิธภัณฑ์สากลเกิดขึ้นได้อย่างไร ?

วันพิพิธภัณฑ์สากลถูกสถาปนาครั้งแรกในปี 1977 โดยสภาการพิพิธภัณฑ์ระหว่างประเทศ หรือ International Council of Museum : ICOM เพื่อให้ประชาชนได้กลับมาสนใจเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ และให้ความสำคัญกับสถานที่แห่งนี้ ซึ่งชาวพิพิธภัณฑ์ในหลายๆ ประเทศมีการจัดกิจกรรมเฉลิมฉลองในวันนี้ด้วย

พิพิธภัณฑ์ในย่านกะดีจีน – คลองสาน อยู่ตรงไหนบ้าง ?

พื้นที่ย่านกะดีจีน – คลองสานถือเป็นพื้นที่ที่มีความสำคัญทางด้านประวัติศาสตร์ ซึ่งแน่นอนว่าที่แห่งนี้มีเรื่องราวมากมายที่สามารถเข้าไปเรียนรู้ โดยในบทความนี้จะขอพูดถึงความงดงามของพิพิธภัณฑ์ในย่าน 4 แห่งด้วยกันดังนี้

พิพิธภัณฑ์บ้านกุฎีจีน

ที่แรกคือพิพิธภัณฑ์บ้านกุฎีจีน ซึ่งด้านล่างของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ถูกจัดเป็นร้านกาแฟเล็กๆ เพื่อต้อนรับนักท่องเที่ยว ส่วนชั้นบนจะเป็นพื้นที่เก็บรวบรวมประวัติศาสตร์สมัยอยุธยาจนถึงปัจจุบัน ข้อมูลส่วนหนึ่งจะเกี่ยวกับชุมชนชาวสยาม – โปรตุเกส รวมไปถึงประวัติแม่นางมารี กีมาร์หรือท้าวทองกีบม้า

นอกจากนี้ยังมีห้องจัดแสดงประวัติข้าวของเครื่องใช้ของชาวโปรตุเกสที่เข้ามาในสยามอดีต เช่น โมเดลจำลองเรือสินค้าที่เข้ามาค้าขายในสยาม ข้าวของเครื่องใช้ในสมัยอยุธยา และยังมีเรื่องราวอีกมากมายที่รอให้เราได้เข้าไปเรียนรู้ประวัติศาสตร์ พิพิธภัณฑ์บ้านกุฎีจีนตั้งอยู่ที่ ชุมชนกุฎีจีน ซอยกุฎีจีน 3 เขตธนบุรี กรุงเทพฯ  สามารถเข้าชมฟรีในวันอังคาร – วันอาทิตย์ ตั้งแต่เวลา 9.30 – 18.00 น.

พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร

พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร เขตคลองสาน ตั้งอยู่ที่ อาคารหอสมุดวัดอนงคาราม ชั้น 2 ถนนสมเด็จเจ้าพระยา เขตคลองสาน กรุงเทพฯ ภายในพิพิธภัณฑ์จะมีการจัดแสดงนิทรรศการภาพถ่าย และข้าวของเครื่องใช้ที่มีการใช้งานจริงในอดีตที่ควรค่าแก่การรักษา เช่น เครื่องดับเพลิงโบราณ ระฆังรถไฟ ของสถานีรถไฟสายคลองสาน-ท่าจีน ซึ่งในสมัยก่อนรถไฟสายนี้เป็นสายที่พ่อค้าแม่ค้าใช้ขนส่งสินค้า

มุมเด่นในพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ที่หลายคนอาจจะยังไม่ทราบนัก นั่นก็คือมุมนิทรรศการที่ได้รวบรวมพระประวัติของสมเด็จย่า ที่ได้มาพำนักอยู่ในเขตนี้ ก่อนที่ท่านจะเดินทางไปศึกษาต่อยังต่างประเทศ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร เขตคลองสาน เปิดให้เข้าชมทุกวันพุธ – วันอาทิตย์ ตั้งแต่เวลา 08.30 – 16.30 น.

พิพิธภัณฑ์พระประยูรภัณฑาคาร หรือ พรินทรปริยัติธรรมศาลา

พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เกิดขึ้นเมื่อปีพ.ศ. 2428 เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ได้สร้างศาลาต่อมุขพระบรมธาตุมหาเจดีย์ขึ้น เพื่อเป็นที่ศึกษาพระปริยัติธรรมของพระภิกษุสามเณร  

ภายหลังกระทรวงธรรมการ หรือกระทรวงศึกษาธิการในปัจจุบัน ได้ใช้หอพรินทรปริยัติธรรมศาลาเป็นห้องอ่านหนังสือสำหรับประชาชนในวัดเป็นแห่งแรก อยู่ในการกำกับดูแลของโรงเรียนหนังสือไทย สำนักวัดประยุรวงศาวาสวรวิหารถือเป็นหอสมุดประชาชนแห่งแรกของประเทศไทย และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นศิลปโบราณสถานวัตถุของชาติเมื่อปี 2492 โดยกรมศิลปากร

พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ตั้งอยู่ที่วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร เชิงสะพานพุทธฯ ถ.ประชาธิปก เขตธนบุรี กรุงเทพฯ ซึ่งจะเปิดให้เข้าชมทุกวัน ตั้งแต่เวลา 09.00 – 21.00 น.

พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพ เขตธนบุรี

พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพ เขตธนบุรี ได้ดำเนินโครงการตั้งแต่ปี พ.ศ. 2547 โดยสำนักวัฒนธรรม กีฬา และการท่องเที่ยว พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ตั้งอยู่ชั้น 3 โรงเรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย์ วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร ถนนประชาธิปก แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพฯ

เขตธนบุรี จัดเป็นเขตที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้จึงมีการรวบรวมความสำคัญของเมืองธนบุรีในสมัยอดีต อาทิ มุมบอกเล่าเรื่องราวของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ของดีเขตธนบุรีนั่นก็คือ หัวโขนและหมูกระดาษป้าจา รวมไปถึงประวัติขนมฝรั่ง ขนมที่ขึ้นชื่อของย่านกะดีจีน-คลองสาน พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เปิดให้บริการทุกวันพุธ-วันอาทิตย์ ตั้งแต่เวลา 10.00 – 16.00 น.

ในวันพิพิธภัณฑ์สากลนี้ คงเป็นอีกวันที่จะทำให้เราได้ระลึกถึงเรื่องราวต่างๆทางประวัติศาสตร์ ที่มันสามารถให้แง่คิดอะไรบางอย่างกับเรา ในช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์นี้ หากใครยังไม่มีแพลนไปเที่ยวไหน ก็สามารถไปเดินเล่นฝั่งกะดีจีน-คลองสานได้ แล้วอย่าลืมแวะชมพิพิธภัณฑ์ทั้ง 4 ที่นี้ เข้าไปเรียนรู้ประวัติศาสตร์ และเสพศิลป์ที่เราอาจจะยังไม่เคยรู้

อ้างอิง:
– วันพิพิธภัณฑ์สากล 2017: การพูดในเรื่องที่พูดไม่ได้ คือก้าวแรกของการปรองดอง โดย the momentum, international-museum-day, 1 Feb 2019.
– พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร เขตคลองสาน, 1 Feb 2019.
– พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร เขตธนบุรี โดย ArtBangkok, 1 Feb 2019.
– วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร, 1 Feb 2019.

---

Contributor

---

---