22/03/2021
Economy
การพัฒนาย่านนวัตกรรม: กรณีศึกษา CyberTech District กรุงเทพฯ
สิตานัน อนันตรังสี
![](https://theurbanis.com/wp-content/uploads/2021/03/20210322-MUS-01.jpg)
ความท้าทายของการพัฒนาย่านนวัตกรรมในทุกวันนี้ คงหนีไม่พ้นโจทย์ที่ว่า จะทำอย่างไรให้นวัตกรรมและเมืองถูกรวบเข้ามาไว้ด้วยกัน ดร.พันธุ์อาจ ชัยรัตน์ ผู้อำนวยการสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (NIA) กล่าวในการบรรยาย MUS x UDDC International Lecture Series 2021 ไว้ว่า นวัตกรรมที่เรามักคุ้นเคยกันดีที่สุดนั่นก็คือ นวัตกรรมผลิตภัณฑ์ (product innovation) อย่าง smartphone และ smart gadgets ต่าง ๆ และ นวัตกรรมด้านกระบวนการ (process innovation)
หากในส่วนของกรอบแนวคิดสำหรับย่านนวัตกรรมที่วิทยากรได้นำเสนอนั้น Area Base Innovation (ABI) ถือได้ว่าเป็นจักรวาลสำคัญของการริเริ่มพัฒนาย่านนวัตกรรม ซึ่ง ABI มีลักษณะที่มีความซับซ้อนซึ่งต้องอาศัยทักษะจากหลากหลายสหสาขาวิชามารวมเข้าด้วยกัน ทั้งนี้ มีองค์ประกอบพื้นฐาน 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) achieve paradigm shift 2) attract investment 3) create job for future 4) improve quality of life และ 5) distinguished and show case
![](https://theurbanis.com/wp-content/uploads/2021/03/20210322-MUS-02-1024x577.png)
ย่านนวัตกรรม (Innovation District) คืออะไร
ดร.พันธุ์อาจ กล่าวว่า ในฐานะคนธรรมดา ย่านคือที่เราสามารถเดินได้และมีการกำหนดขอบเขตชัดเจน แต่ประเทศไทยมีข้อกำจัดในเรื่องสภาพภูมิอากาศที่ร้อน การคำนึงแค่เป็นย่านที่เดินได้อาจไม่ตอบโจทย์ในบริบทไทย
วิทยากรจึงได้นิยามคำว่า “ย่านนวัตกรรม” ว่าหมายถึง ย่านที่เป็นมีการรวมตัวกันของคนและการสร้างงาน ซึ่งต้องมีความหนาแน่นของกิจกรรมทางนวัตกรรม และต้องมีการร่วมมือกันในการสร้างนวัตกรรมเพื่อตอบสนองความการของคนในพื้นที่
โดยมี 3 องค์ประกอบสำคัญคือ 1) economic assets หมายถึง องค์การหรือหน่วยงานที่ทำหน้าที่เฉพาะด้านเจาะจงเพื่อสนับการสร้างสภาพแวดล้อมของย่านนวัตกรรม 2) physical assets คือ พื้นที่ของหน่วยงานต่าง ๆ จากรัฐและเอกชน และ 3) network assets คือ องค์ประกอบที่เป็นนามธรรมแต่สำคัญไม่แพ้กัน ซึ่งเกี่ยวกับการสร้างความสัมพันธ์ของแต่ละตัวแสดงของย่านวัตกรรมเข้าด้วยกัน เช่นความสัมพันธ์ระหว่างนักลงทุนกับผู้อยากเริ่มต้นธุรกิจในกรุงเทพ NIA ได้มีพัฒนาพื้นที่สำหรับย่านนวัตกรรมอยุ่หลายแห่ง เช่น Medical Knowledge Quarter ย่านโยธี, Central Innovation District ย่านลุมพินี, Community Based Innovation ย่านคลองสาน และ Bangkok Cybertech District ย่านปุณณวิถี
![](https://theurbanis.com/wp-content/uploads/2021/03/20210322-MUS-03-1024x577.png)
![](https://theurbanis.com/wp-content/uploads/2021/03/20210322-MUS-04-1024x575.png)
Bangkok Cybertech District ย่านปุณณวิถี
NIA ได้ร่วมมือกับ True Digital Park พัฒนา Bangkok Cybertech District ย่านปุณณวิถี เมื่อปี 2017 ตอกย้ำความสำคัญขององค์ประกอบหลักของย่านนวัตกรรมในอนาคตอันใกล้ โดยมุ่งที่จะแก้ปัญหาของการพัฒนา startup unicorn ซึ่งการมีย่านนวัตกรรมนี้จะมีส่วนช่วยแก้ปัญหานี้ได้ ย่านนวัตกรรมปุณณวิถี Cybertech นี้ต่อมายังได้รับการร่วมมือจากหลากหลายหน่วยงาน เช่น บางจาก และ bitech เป็นต้น
เป้าหมายของย่านนี้คือการเป็น “Tech Corridor Promote Technology Collaboratives Activities In The Area” ที่ตั้งอยู่บน 4 ฐานคิดหลักที่ครอบคลุมทุกมิติของการใช้ชีวิต ได้แก่ Work Live Play&Support และ Learn และเนื่องด้วยข้อจำกัดที่คุณพันธุ์อาจระบุมาตอนต้นในเรื่องของอากาศที่ร้อนของกรุงเทพ NIA ก็ได้ทำการแบ่งโซนย่านนวัตกรรมแห่งนี้เป็น 3 โซน เพื่อที่จะนำมาสร้างยุทธศาสตร์ที่มีความเฉพาะเจาะจงในพื้นที่
![](https://theurbanis.com/wp-content/uploads/2021/03/20210322-MUS-05-1-1024x577.png)
![](https://theurbanis.com/wp-content/uploads/2021/03/20210322-MUS-06-1024x570.png)
![](https://theurbanis.com/wp-content/uploads/2021/03/20210322-MUS-07-1024x573.png)
![](https://theurbanis.com/wp-content/uploads/2021/03/20210322-MUS-08-1024x575.png)
การบรรยาย “การพัฒนาย่านนวัตกรรม: กรณีศึกษา CyberTech District กรุงเทพฯ” โดย ดร.พันธุ์อาจ ชัยรัตน์ ทำให้เห็นได้ถึงวิธีการดำเนินงานของหน่วยงานสำคัญที่มีส่วนผลักดันให้ก่อให้เกิดย่านนวัตกรรมสำหรับสังคม ซึ่งมีความซับซ้อนและต้องอาศัยความร่วมมือจากหลากหลายหน่วยงานด้วยกัน เพื่อพัฒนาให้โครงการมีความสมบูรณ์ ตอบโจทย์การใช้ชีวิตของคนในพื้นที่ได้ครบทุกมิติ และยังมีความสามารถในการดึงดูดผู้คนจำนวนมากให้เข้ามาสร้างงาน สร้างอาชีพในพื้นที่นั้นได้
หมายเหตุ : บทความเป็นส่วนหนึ่งของการบรรยาย MUS X UDDC INTERNATIONAL LECTURE SERIES 2021 : Urban Regeneration Strategy EP.01 “การพัฒนาย่านนวัตกรรม: กรณีศึกษา CyberTech District กรุงเทพฯ” โดย ดร.พันธุ์อาจ ชัยรัตน์ ผู้อำนวยการสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (NIA) เมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2564
ท่านสามารถรับฟังย้อนหลังได้ทาง https://www.facebook.com/276255902507371/videos/770144606943665
การบรรยายสาธารณะ MUS X UDDC INTERNATIONAL LECTURE SERIES 2021 เป็นส่วนหนึ่งของการเรียนการสอนหลักสูตรนานาชาติ Master of Science on Urban Strategies (MUS) ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระหว่างวันที่ 4 มีนาคม – 4 พฤษภาคม 2564 ร่วมดำเนินการโดย ศูนย์ออกแบบและพัฒนาเมือง (UddC-CEUS) สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สำนักสื่อใหม่ Thai PBS และ The Urbanis