16/06/2023
Economy
สังคมออนไลน์ เทคโนโลยีที่ช่วยให้การพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน เป็นเรื่องง่ายขึ้น
ธนภัทร ลือชาธนานนท์
ปัจจุบัน เมื่อกล่าวถึงสื่อสังคมออนไลน์ที่ได้รับความนิยมของคนไทยในปัจจุบันนั้น ก็คงหนีไม่พ้น Facebook, Instagram, Twitter และอื่น ๆ อีกมากมาย ซึ่งสื่อเหล่านี้มีบทบาทสำคัญต่อระบบการสื่อสารอย่างมาก ทำให้เราสามารถเชื่อมต่อกัน สร้างความสัมพันธ์กันได้อย่างกว้างขวาง ไม่จำกัดเวลา และสถานที่ นอกเหนือจากด้านการสื่อสารแล้ว สื่อสังคมออนไลน์ยังสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้อย่างหลากหลาย เช่น ห้องเรียนออนไลน์ ที่เกิดขึ้นในช่วงที่มีการระบาดของไวรัสโควิด-19 หรือแม้กระทั่งตลาดนัดออนไลน์ ที่เป็นแหล่งรวมสินค้านานาชนิด
สังคมออนไลน์ ทำได้มากกว่าแค่คุยกัน
ที่มาภาพ Jonas Leupe
เทคโนโลยีหนึ่งที่มีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตของมนุษย์เมืองอย่างเรา ๆ อย่างหนึ่งคือ สมาร์ทโฟน ซึ่งปฏิเสธไม่ได้เลยว่าได้เปลี่ยนแปลงโลกแทบทุกแง่มุม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การมีสมาร์ทโฟน ช่วยให้การติดต่อสื่อสารของคนทำได้หลากหลายช่องทางและสะดวกรวดเร็วขึ้นกว่าเดิม ผ่านการใช้งานสังคมออนไลน์หลากหลายรูปแบบให้เลือกใช้งาน และแพร่หลายอย่างมากตลอดช่วง 10 ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะแอปพลิเคชัน Line ที่เชื่อว่าแทบทุกคนจะต้องมีบัญชีผู้ใช้เป็นของตัวเอง จนกลายเป็นหนึ่งช่องทางหลักในการสื่อสารสำหรับคนไทยไปแล้ว
เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไป สังคมออนไลน์ต่าง ๆ ก็มีการปรับตัวเพื่อตอบสนองการใช้งานที่หลากหลายรูปแบบมากยิ่งขึ้น บางชนิดไม่ใช่แค่มีไว้เพียงแค่พูดคุยสนทนากัน แต่ยังสามารถแบ่งปันเรื่องราว ร่วมแสดงความคิดเห็น หรือเกิดเป็นพื้นที่ (space) สำหรับการทำกิจกรรมได้มากมาย การเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว จนทำให้หลายคนตามไม่ทัน และอาจพลาดการเข้าถึง โอกาสหลายอย่างไป อย่างเช่น กลุ่มผู้สูงอายุ หรือกลุ่มพ่อค้าแม่ค้าบางราย ที่อาจจะยังมีข้อจำกัดเรื่องการเข้าและการใช้งานเทคโนโลยี
พื้นที่ออนไลน์ เพิ่มโอกาสให้เศรษฐกิจชุมชน
ที่มาภาพ Adem AY
ดังที่ได้กล่าวข้างต้นแล้วว่า สังคมออนไลน์หลายแบรนด์ มีการปรับเปลี่ยนหรือเพิ่มลูกเล่นต่าง ๆ เข้ามามากขึ้น โดยเฉพาะการสร้างเป็นพื้นที่ในโลกออนไลน์ให้คนได้ทำกิจกรรมร่วมกัน ในครั้งนี้ จึงจะขอยกกรณีของฟีทเจอร์ “Openchat (โอเพนแชท)” ในแอปพลิเคชัน Line เพื่อให้เห็นภาพว่าสิ่งนี้จะสร้างผลกระทบทางบวกต่อธุรกิจภายในชุมชน และทำความเข้าใจว่าฟีเจอร์นี้จะสามารถกระตุ้นเศรษฐกิจให้กับชุมชนอย่างไร
Openchat คือ ชุมชนหรือสังคมออนไลน์ขนาดใหญ่ที่ใช้งานได้ง่าย เราสามารถสร้างกลุ่ม เพื่อพูดคุยแลกเปลี่ยนข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องที่สนใจ เช่น เพลง หนัง ละคร หรือพูดคุยภายในชุมชน เช่นเดียวกับที่หมู่บ้านจัดสรร คอนโดมีเนียม หอพักต่าง ๆ หรือบางชุมชน มีกลุ่มไลน์ หรือแอปพลิเคชั่นส่วนกลาง เพื่อเป็นช่องการในการสนทนา กระจายข่าวสาร หรือแจ้งเรื่องร้องเรียน เพื่อให้เกิดการแก้ไขปัญหาภายในพื้นที่ที่อยู่ศัยของตน อีกทั้งยังเป็นสื่อในการลดช่องว่างความสัมพันธ์ของคนในพื้นที่ที่อยู่อาศัย ด้วยเหตุนี้เอง Openchat จึงสามารถนำมาประยุกต์เป็นการสร้างพื้นที่เพื่อรับข้อมูลข่าวสารที่เราสนใจ หรือแม้กระทั้งการให้สมาชิกได้มาซื้อขายสินค้าและบริการ และฟีทเจอร์นี้ก็กำลังได้รับความนิยมในปัจจุบัน
พื้นที่ในสังคมออนไลน์ที่เกิดขึ้นนี้ เปรียบได้กับการมีตลาดเพิ่มขึ้น เป็นอีกหนึ่งช่องทางในการค้า-ขายอีกช่องทางหนึ่งสำหรับพ่อค้า-แม่ค้า และผู้พักอาศัยที่อยากนำสินค้ามาขายโดยที่ไม่จำเป็นต้องมีหน้าร้าน กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นนี้ เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจฐานรากในชุมชนมีการเติบโตและเข้มแข็งขึ้น เกิดการกระจายรายได้ และโอกาสในการหารายได้ที่เพิ่มมากขึ้นของทั้งชุมชนและครัวเรือน ซึ่งการมีเศรษฐกิจรากฐานที่ดีนี้เองจะนำไปสู่การผลักดันให้เกิดการพัฒนาท้องถิ่นได้ต่อไปในอนาคต
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการสื่อเสริมสร้างความเป็นพลเมืองไทย: การใช้สื่อและการมีส่วนร่วมในการส่งเสริมการเรียนรู้สิทธิและหน้าที่ของความเป็นพลเมืองเพื่อขับเคลื่อนเมืองน่าอยู่ในประเทศไทย โดยศูนย์ออกแบบและพัฒนาเมือง (UddC-CEUS) ในการสนับสนุนของกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์
ที่มาข้อมูล
ชลมาศ ทองทิพย์, พัณณิตา มารุ่งเรือง, อริยะ ทรัพย์เจริญศรี, วรวัตร โชคดีวัฒนา, ชยพล ไทยภักดี. (2566). การพัฒนาสื่อกลางการค้าออนไลน์ผ่าน Line Open Chat กรณีศึกษาชุมชนซอยโซดา.
Contributor
