24/07/2020
Mobility
ฉัน สามล้อ และความสงบในซอย
killthecat
นอกจากจะเป็นจังหวัดที่ติดกับกรุงเทพแบบแทบจะเป็นเนื้อเดียวกันแล้ว ฉันว่าเมืองนนท์ (หรือหากจะเรียกอย่างเต็มยศก็คือ จังหวัดนนทบุรี) ยังมีความกึ่งเมือง กึ่งต่างจังหวัดอยู่ในตัว ยังมีเขตบ้านดั้งเดิมที่เชื่อมต่อแทบจะเป็นเนื้อเดียวกับชุมชน เช่นซอยบ้านฉัน หรือซอยเพื่อนบ้านอย่างเรวดี ที่แค่ซอยเดียวก็อัดแน่นไปด้วยสารพัดสิ่ง เป็นทุกอย่างให้แล้ว ตั้งแต่หน้าสงกรานต์ที่เปลี่ยนซอยธรรมดาๆ เป็นเขตมิคสัญญีระดับมีคนตายกันทุกปี จนในที่สุด จังหวัดต้องออกมาห้าม -ไม่ใช่ห้ามเล่นสงกรานต์- แต่ห้ามคนนอกเข้าไปใช้ถนนในนั้นเป็นทางลัด คือให้เล่นกันอยู่แต่ในซอย วนหัววนท้ายกันให้หนำ แล้วทันทีที่หมดสามวันอันครื้นเครงของเทศกาล ก็กลับมาเป็นชุมชน ตลาดสด อู่ซ่อมรถ ร้านกาแฟ ร้านสเต็กกันเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น
ซึ่งมีแค่ซอยเล็กๆ แคบๆ ซอยเดียวเท่านั้น ที่กั้นซอยบ้านฉันออกจากเรวดี
ซึ่งไอ้ซอยบ้านฉันนี่ ก็ไม่รู้ว่าใครเป็นคนดูแล ยังจำได้ว่าเมื่อตอนยังเยาว์ ดึกๆ จะยังได้ยินเสียงแก๊งๆ ของแผ่นเหล็ก ที่มีคนมาคอยเคาะบอกเวลาสองยาม กับให้ระวังฟืนไฟ เดินเวียนเที่ยวไปทุกซอยและได้ยินแต่เสียงโดยไม่เคยเห็นหน้าตา เขาเล่ากันมาว่า (เขานี่คือใคร ฉันก็ไม่รู้อีกเหมือนกัน) มีคณะกรรมการบริหารซอย หรือผู้มีอำนาจอะไรสักอย่าง ที่ปลูกบ้านอยู่ในซอยนี้ เป็นคนสั่งการและควบคุมว่าจะทำอะไรยังไงกับซอย คล้ายๆ กลุ่มนิติบุคคลของคอนโด หรือส่วนกลางของหมู่บ้านจัดสรร ทั้งที่บ้านในนี้ส่วนใหญ่ก็เป็นบ้านเดี่ยวที่อยู่กันมาแต่เดิม อย่างบ้านฉันนี่ก็อยู่กันมาสี่สิบปี ฉันก็ไม่เคยเห็นกลุ่มบุคคล หรือใครที่ทรงอิทธิพลแบบนั้นมาถามอะไรบ้านฉัน วันดีคืนดีถนนในซอยก็ถูกปรับให้สูงขึ้น กว้างขึ้น สะอาดขึ้น ทำให้บ้านเดี่ยวต้องปรับตัวกันยกใหญ่ ไม่งั้นจะกลายเป็นแอ่งรับน้ำอยู่บ้านเดียวยามหน้าฝน ซึ่งไอ้ถนนสูงๆ กว้างๆ นี่ก็ไม่ทำให้ผิดหวัง เพราะเมื่อครั้งน้ำท่วมใหญ่ทั่วประเทศ ซอยบ้านฉันก็ดันไม่ท่วมเสียอย่างนั้น แห้งผากอยู่เป็นไข่แดงตรงกลางบริเวณที่ ‘น้องน้ำ’ เข้ามารายล้อม
ซึ่งความแห้งนี้ก็เลยเรียกให้มีคอนโดมิเนียมเข้ามาปลูกเพิ่มในซอย มีเซเว่นใหญ่ๆ มีบริษัทออฟฟิศ มีโรงงาน แต่โดยรวมก็ถือว่าเป็นซอยที่เงียบและไม่พลุกพล่านมาก
ด้วยเหตุสำคัญหนึ่งที่ทำให้ซอยยังเงียบและไม่พลุกพล่าน ทั้งที่มีความเปลี่ยนแปลงของซอยอยู่เรื่อยๆ ก็คือ ซอยนี้ไม่มีวินมอเตอร์ไซค์ประจำซอย ไม่มีคนใส่เสื้อกั๊กสกรีนชื่อซอย ไม่มีวินหน้าเซเว่น หรือจุดที่จะไปเชื่อมต่อกับซอยอื่นๆ วินจากที่อื่นจะเข้ามาก็ไม่มีปัญหาอะไร แค่ส่งแล้วก็กลับไปเท่านั้นเอง
ซึ่งฉันก็ไม่รู้ว่าจริงหรือไม่ ที่การจำกัดไม่ให้มีวินนี้ เป็นมติจากผู้มีอิทธิพลผู้ลึกลับในซอย เพราะก็ได้แต่ยินเสียงลือกันต่อๆ มาว่ามีมติไม่อนุมัติการตั้งวิน เพราะจะเป็นเหตุชุมนุมคน สร้างความวุ่นวายพลุกพล่าน เพิ่มประชากรหน้าใหม่ๆ ที่ไม่รู้จักคุ้นเคย และอะไรอื่นอีกมากมาย อันเป็นเหตุให้ท่านผู้มีอิทธิพลนั้นคิดว่าจะนำมาซึ่งความเดือดร้อนนั่นล่ะ
ดังนั้นการจะสัญจรไปมาในซอยฉันรวมไปถึงซอยเพื่อนบ้านอย่างเรวดี ถ้าคุณไม่เดิน (ซึ่งร้อนระดับเป็นฮีทสโตรคได้ และถนนที่เชื่อมซอยหากันนั้นก็แคบ แถมไม่มีทางเท้า) หรือขับรถส่วนตัว (มีทุกแนว สี่ล้อ สองล้อ รถใหญ่ รถเล็ก ซาเล้ง ซึ่งทุกคนจะจำองศาการบิดพวงมาลัยให้พ้นกระถางหน้าบ้านนั้น กิ่งไม้หน้าบ้านนี้ได้แม่นยำ จนทายได้ว่ารถคันไหนเป็นของคนในซอย และจะเลี้ยวไปทางไหน หรือรถเงอะๆ งะๆ นี่ไม่ใช่คนที่อยู่ในนี้แน่นอน เพราะจำองศาการหลบและลูกระนาดไม่ได้ทุกอัน)
คุณก็ต้องนั่งสามล้อ
สามล้อถีบซึ่งตอนเด็กๆ ฉันนั่งมานับครั้งไม่ถ้วน โดยจะรวมตัวเป็นวินสามล้ออยู่หน้าปากซอย แต่เราก็สามารถโบกเรียกกลางทางได้ ด้วยเรตราคากลางๆ สามบาทบ้าง ห้าบาทบ้างว่ากันไป พี่สามล้อที่จะปั่นชิดเลนซ้ายเท่านั้น มีเสียงกระดิ่งกริ๊งๆ อันเป็นเอกลักษณ์ และเป็นยานพาหนะที่เท่มากพอให้ตอนเด็กฉันอยากจะมีสามล้อถีบเป็นของตัวเองบ้าง
แต่ก็นะ ผู้คนล้วนล้มหายตายจาก
โตๆ ขึ้นมานี่ฉันก็เลยได้เห็นมอเตอร์ไซค์ที่คงขัดใจกับความช้าของสปีดสามล้อ ปาดหน้ารถถีบอยู่บ่อยๆ หรือรถบางคันก็คงอึดอัดและรู้สึกว่าสามล้อที่ปั่นเอื่อยๆ อยู่นี่เชื่องช้าเต็มที อดทนไม่ไหว ก็เคยได้ยินคนบีบแตรไล่ลุงๆ ป้าๆ เอาหลายครั้ง
ฉันไม่ได้หวนหาอดีต โลกมันก็เป็นของมันแบบนี้ อะไรเร็วกว่าก็ต้องแซงไปข้างหน้า แต่ความสัมพันธ์ของสามล้อกับคนในซอยมันมีอะไรมากกว่านั้น ผู้คนผ่านมาและผ่านไป สามล้อปั่นตามพระที่ออกบิณฑบาตยามเช้า สามล้อช่วยขนกิ่งไม้ที่หักในซอยไปทิ้ง จับงูที่เข้าไปในรั้วบ้านของใคร หรือส่งข่าวลับกระซิบกระซาบของบ้านนั้นบ้านนี้ ชี้ทางให้คนที่ยังงงๆ กับการมาถึงซอยครั้งแรกว่าจุดหมายที่เขาต้องการไปอยู่ตรงไหน
ทั้งหมดทั้งมวลที่สามล้อทำ วินก็ทำได้ ตุ๊กตุ๊กก็ทำได้ ใครก็ทำได้
แต่มันก็ไม่เหมือนกัน
ทุกวันนี้ ค่าโดยสารสามล้อปรับเป็นสิบบาทจนสุดซอย แต่ก็เหมือนรู้กันว่าจะให้มากกว่านั้นเป็นน้ำใจก็ย่อมได้ และสามล้อก็ยังเป็นการเคลื่อนตัวที่นุ่มนวลพอจะถูกใจเด็กๆ ทุกคนที่จะโงกหลับไประหว่างนั่งในสามล้อยามเช้า เสียงกรุ๊งกริ๊งของกระดิ่งไม่ได้ดังจนกรีดกระชากการหลับไหล
สามล้อจะมายามเช้า รับแม่ลูกไปส่งปากซอย รับคุณป้าคุณยายออกจากซอยด้านในมาใส่บาตร รับคุณลุงไปซื้อปาท่องโก๋ หมูปิ้งกลับบ้าน ก่อนจะหายเงียบกันหมดช่วงกลางวัน บ้างนอนพัก บ้างจอดรถเก็บไว้แล้วไปหางานค้าแรงอื่นๆ ตามแต่จะหาได้ จนบ่ายๆ ถึงกลับมาประจำที่รถอีกครั้ง เสียงกรุ๊งกริ๊งจึงค่อยกลับมาดังกังวาน แวะแผงกับข้าวรอบเย็น รับเด็กกลับจากโรงเรียนไปส่งบ้าน
ฉันไม่ได้หวนหาอดีต เพราะสามล้อก็คือปัจจุบันขณะของบ้านฉัน ปัจจุบันขนาดว่าเปิดประตูบ้านออกไปเรียกตอนนี้เลยก็ยังได้ แต่ฉันก็รู้ว่าวันหนึ่งสามล้อจะหายไป เพราะมันไม่เหมาะกับองคาพยพของความเป็นเมืองที่แผ่ขยายไปเรื่อยๆ อย่างไม่หยุดยั้ง ต่อให้มีอีกสิบผู้มีอิทธิพลลึกลับในซอยฉัน ก็ห้ามการเปลี่ยนแปลงไม่ได้
กับอีกเหตุคือ ทุกคนล้วนแพ้พ่ายให้กับสังขาร ลุงๆ ป้าๆ แก่ขึ้นทุกวันเหมือนกับตัวฉันเอง
แต่อะไรซักอย่างบอกฉันว่าเราจะจากไปพร้อมๆ กัน
ทั้งฉัน สามล้อ และความสงบในซอย
Contributor
